100 Jaar Betondorp – een verslag van 2 dagen feest

21 en 22 september 2024
Auteur zaterdag 21 september: Carin te Hoonte (1959) Geboren in Amsterdam. Zij woont nu meer dan 30 jaar in Amsteldorp
Auteur zondag 22 september: Jo Haen

De rode Dame viert haar 100e verjaardag met glans!
Afgelopen weekend werd groot feest gevierd op de Brink in Betondorp, veel (ex)buurtbewoners deden mee en er kwamen vele bezoekers van ‘buiten’. Honderd jaar geleden begon de bouw van de eerste sociale woningbouwwijk in Amsterdam, Tuindorp Watergraafsmeer. De wijk werd opgetrokken in beton om zo snel en goedkoop mogelijk de woningnood te kunnen bestrijden. Door de opzet van een tuindorp is het er nog steeds goed verblijven. Wethouder Floor Wibaut en architect Arie Keppler waren betrokken bij de bouw: hun inzet was om de arbeiders, die in verpauperde buurten woonden in Amsterdam Centrum, een betere leefomgeving te gunnen, te ‘verheffen’ als het ware. In de Jordaan en de Jodenbreestraat woonden talloze gezinnen in verkrotte huizen: in een kelderkamer met een emmer als toilet.

Veel bekende Nederlanders
Amsterdammers vertrokken daarom naar Betondorp, waar sprake was van betere woonruimte, een verenigingsleven en een verbeterde hygiëne. De sociale controle bleek echter ook aanwezig: er waren woningopzichters en je kon makkelijk in elkaars woning kijken. Naar socialistische beginselen was er geen kroeg (er was wel degelijk een kroeg op de hoek van de Brink Red.) of kerk, wel een bibliotheek waar je je kennis kon bijspijkeren en verschillende scholen.
Natuurlijk is Betondorp ook bekend om de bekende Nederlanders, die hier gewoond hebben: Johan Cruijff, Ed van der Elsken, Bobby Haarms, Gerard (van het) Reve, Karel van het Reve, Willeke van Ammelrooy, Jan Mens en Fré Cohen. Dat tegenover het dorp het wereldberoemde Ajax lang voetbalde zal iedereen bekend zijn.

Carolien de Heer met niemand minder dan Sjaak Swart
Zaterdag 21 september vroeg in de ochtend werden de kramen opgebouwd op de weg rondom de Brink en op het plein zelf stond een groot podium, met allerlei kleinere kramen. De ACCUFanfare bracht iedereen alvast in de juiste stemming. Even na 10.00 uur kwam er een grote, witte slee aanrijden met het logo van Ajax en Johan Cruijff erop. Stadsdeelvoorzitter Carolien de Heer stapte uit in gezelschap van niemand minder dan Sjaak Swart. Meerdere vrouwen vielen bijkans in katzwijm door zijn verschijning en dierbare herinneringen aan vroeger kwamen boven. Carolien hield een speech, Sjaak vertelde over zijn lange band met Betondorp, zijn herinneringen aan de Meer, Johan Cruijff en zijn verblijf in Betondorp.

Ook Vrienden van Watergraafsmeer stond er met een kraam
Hierna werden kleurrijke ballonnen uitgedeeld, die gezamenlijk de lucht in werden gelaten. Hiermee was het feest echt geopend. KIKA verkocht producten voor hun goede doel, ondernemers/buurtbewoners uit Betondorp deden mee, er was een afwisselende braderie met oude en nieuwe spullen. Voor de kinderen was er knutselen en schminken. Op het podium live muziek en er liepen 4 jonge gasten stralend rond in schitterende Disney- outfits! Ook Vrienden van Watergraafsmeer stond met een kraam. Ron de Wit had banners en vlaggetjes gemaakt en daarnaast sleutelhangers en buttons met 100 jaar Betondorp meegenomen. Het mooiste vond ik de 2 fotoboeken over Betondorp van vroeger, naar de vele oude ansichtkaarten, die het Museum Watergraafsmeer rijk is. Helaas waren deze fotoboeken niet tekoop……

Herinneringen opgehaald
Jo kreeg van Marc Wiewel een afdruk van Sjaak Swart, die Sjaak ook meteen gesigneerd heeft. Deze afdruk komt binnenkort in het Museum te hangen. Veel buurtbewoners wandelden langs, soms met kinderen en kleinkinderen. Aan de hand van de foto’s werden herinneringen opgehaald aan vroeger.Opvallend veel mensen bleken van kinds af aan in Betondorp te wonen en gaven aan alleen in de bekende 6 plankjes weggedragen te willen worden. De catering door de organisatie was goed verzorgd en er was een ontspannen, goede sfeer. Rond 16.30 werden de meeste kramen aan de straat opgeruimd. Het bleef echter lang gezellig op de Brink, ook op zondag, zie voor een verslag hieronder.

**********************************************************************************************

Verslag van de feestelijkheden op zondag 22 september door Jo Haen

Ook zondag veel te beleven op de Brink
De koek was nog niet op want op zondag viel er ook nog heel veel te beleven op de Brink. Optredens van een paar koren en orkestjes. Poppentheater, een pubquiz en Rogier Schravendeel deelde de hoofdprijs uit aan de winnaar van de vragenlijst, die hij in zijn boekje Een geschiedenis van 100 Jaar Betondorp had geplaatst. Er bleken 2 winnaars te zijn: Lina Li en Josefine Salden/Ruud van der Heijden. Zij zijn de buurthistoricussen van Betondorp! Van harte gefeliciteerd.

Presentatie wandkleed ‘Zacht Beton’ was het hoogtepunt van de dag
Maar het hoogtepunt was natuurlijk de presentatie van het prachtige wandkleed ‘Zacht Beton’, mogelijk gemaakt door Betondorpers, gemeente Amsterdam, de mensen van het Brinkhuis en Dynamo, Tanja Oosterbaan, Sonja Lindhout, Nynke Wijbenga en Marije Geursen. Maandenlang hebben bewoners van alle leeftijden, zelfs een aantal mannen deed mee, in het Brinkhuis aan het kleed gewerkt. Het is eigenlijk een drieluik: Verleden, Heden en Toekomst. Met naald en draad, vilt en textiel zijn alle ideeën verbeeld op drie kleden, die samen een stadsgezicht van het dorp vormen.

Onder aanvoering van Marije Geursen, ontwerper van het kleed, en met plechtige muziek, trok een stoet dames in gepaste kledij met de drie kleden van het Brinkhuis naar de Brink. Op de Brink werden de kleden onthuld waarna ze een uurtje te bezichtigen waren. Volgende maand zal ‘Zacht Beton’ tentoongesteld worden in het Stadsdeelkantoor waarna het een definitieve plek krijgt in het Brinkhuis.

Genieten van het Wereldkeuken Betondorp Buffet
En tot slot konden de Betondorpers gratis genieten van het Wereldkeuken Betondorp Buffet! Honderden mensen stonden daarvoor in de rij en genoten van de diverse hapjes en drankjes, te verkrijgen bij diverse kramen. Zelf mocht ik niet meegenieten, want ik woon niet in Betondorp al probeerde ik het nog even door te zeggen dat ik bij De Avonden woon, Middenweg 398!! Maar daar trapte men niet in. En terecht natuurlijk.
Al met al waren het 2 geweldige dagen, die nog lang in het geheugen gegrift zullen staan. Dank aan alle initiatiefnemers en medewerkers, vrijwilligers enz. enz. Zelfs het weer werkte optimaal mee, de kers op de taart!