De aanhang en hun AJAX
Voetbal en stadswijken: een verbroken relatie
Titel van een onderzoek aan de Vrije Universiteit door Kees Rotgans, Roland de Weert en Gerhard Broers tijdens het werkcollege sportgeschiedenis door Prof. Dr. Th. Steven.
De periode omvat de jaren ’50 tot ’80.
Het onderzoek bestaat uit 3 delen: de Watergraafsmeer, AJAX en interviews met AJAX-fans.
Met dank aan Gerhard Broers voor het beschikbaar stellen van het resultaat van dit onderzoek.
De aanhang en hun AJAX
Voetbal in de Amsterdamse Watergraafsmeer gedurende de periode 1970-1985.
Amsterdam begin jaren zeventig: de uitloop is begonnen.
De uitloop uit Amsterdam.
In zijn ‘Kleine geschiedenis van Amsterdam’ beschrijft Geert Mak de uitloop uit Amsterdam begin jaren zeventig als een proces dat zich geleidelijk en in stilte voltrok. De gevolgen, zo stelt Mak, werden pas duidelijk toen alles achter de rug was: ‘In nog geen twintig jaar tijd, van 1965 tot 1984, verlieten zeker vierhonderdduizend Amsterdammers voorgoed hun stad. De bevolking liep, ondanks de nieuwkomers, terug met tweehonderdduizend, een kwart van het totaal’. Als reden voor het vertrek van zo veel Amsterdammers geeft Geert Mak de stadsvernieuwing die in die jaren hele buurten door elkaar schudde. Onder de vertrekkers bevonden zich ouderen die het geweld van de renovaties en veel ouders met opgroeiende kinderen, normaal gesproken de motor van de stadseconomie. Veel Amsterdammers vertrokken naar steden als Enkhuizen, Hoorn, Purmerend en natuurlijk Almere.
Uittocht geen invloed op de aanhang van de club.
Toch is het de vraag of de door Geert Mak beschreven uittocht van invloed was op de aanhang van Ajax. Evert Kuijt kan zich niet herinneren dat de stadsrenovaties en het vertrek van veel Amsterdammers naar de provincie van invloed waren op de aanhang van de club. De echte aanhang bleef toch wel komen. Volgens Wim Croese kwam er door het vertrek van veel fans wel meer verkeer als Ajax thuis speelde. Veel Ajaxsupporters die in de provincie woonden stapten kennelijk in de auto of kwamen met de tram en lijn 9 naar het stadion. Eén van de vertrekkers uit Amsterdam is Annemarie de Jong. Geboren in de Jordaan en Ajaxfan vanaf haar prilste jeugd verliet zij de stad om enige jaren in Almere te wonen. Ze was echter zo verknocht aan Ajax en Amsterdam dat zij vrij snel weer terug verhuisde naar Amsterdam-Oost, want, zo vertelde zij ons: ‘Almere, dat houdt niemand vol. Als Ajax scoorde dan rende ik de straat op en stond in m’n eentje te juichen’.
In Betondorp geen stadsrenovatie.
Cor woont in Betondorp en heeft weinig gemerkt van de stadsrenovaties. ‘Betondorp is beschermd als rijksmonument dus van renovaties was geen sprake’. Henk Smit is het hiermee eens. Henk noemt zichzelf Ajaxsupporter vanaf zijn geboorte en stadsrenovaties hebben bij hem weinig invloed gehad op de onderlinge contacten tussen de buurtbewoners. Jose, Rob Sloep, Hans Scholten en Wilfred Snoek bevestigen dit beeld. In de Watergraafsmeer en vooral in Betondorp is ‘niks plat gegaan’. Wel werden er eind jaren zestig woningen opgeknapt, zo weet Hans Scholtens zich te herinneren, maar, ‘veel bewoners bleven in Betondorp wonen. Zij kregen tijdens de renovatie een woning in een andere straat of keerden na verloop van tijd terug naar hun oude woning. Veel mensen blijven tot hun dood in “Het Dorp”.’
Van Amsterdamse club tot regionale club.
Al met al krijgen we het beeld dat de stadsrenovaties die grote delen van de stad op hun kop zette aan de Watergraafsmeer voorbij gegaan is. Er werden huizen gerenoveerd maar dat was niet van invloed op de sociale structuur van de wijk. De geïnterviewden hebben dat in ieder geval niet als zodanig ervaren Veel supporters die de stad verlieten bleven trouw aan hun club. Ze bezochten de wedstrijden met het openbaar vervoer of met de auto. De successen van de jaren zeventig hebben het enthousiasme en trouw aan de club alleen maar vergroot. Anderen verloren hun belangstelling voor Ajax. Eén element was echter wel nieuw. Ajax werd van een Amsterdamse club meer en meer een regionale club. De aanhang kwam meer en meer uit de provincie. Het stadion stond echter nog gewoon in de Watergraafsmeer. Voor de bewoners van ‘De Meer’ was Ajax nog steeds hun club.
► Ajax en de band met de Watergraafsmeer ◄
Hieronder alle delen van dit onderzoek. De titel is tevens de link.
Deel 01: Inleiding
Deel 02: De Watergraafsmeer
Deel 03: De Wetbuurt – Boerennamen – Middenstanders
Deel 04: Rood en groen Betondorp
Deel 05: Een katholieke vesting – het Linnaeushof
Deel 06: Na 1945: Drie nieuwe tuindorpen. Deel 1: Amsteldorp
Deel 07: Na 1945: Drie nieuwe tuindorpen. Deel 2: Tuindorp Frankendael
Deel 08: Na 1945: Drie nieuwe tuindorpen. Deel 3: Middenmeer
Deel 09: Sportief Watergraafsmeer, deel 1
Deel 10: Sportief Watergraafsmeer, deel 2
Deel 11: Ajax vanaf de oprichting tot in De Meer (1)
Deel 12: Ajax vanaf de oprichting tot in De Meer (2)
Deel 13: Ajax vanaf de oprichting tot in De Meer (3)
Deel 14: Ajax vanaf de oprichting tot in De Meer (4)
Deel 15: Ajax vanaf de oprichting tot in De Meer (5)
Deel 16: De geschiedenis van de club vanaf de jaren ‘50
Deel 17: Het profvoetbal en de K.N.V.B. (1)
Deel 18: Het profvoetbal en de K.N.V.B. (2)
Deel 19: Het profvoetbal en de K.N.V.B. (3)
Deel 20: De stap naar de Eredivisie
Deel 21: Het eind van de jaren ’50 maar niet van het amateurvoetbal
Deel 22: Vic Buckingham, tussen Engelse prof en Nederlandse amateur
Deel 23: Het opstaan van een profclub
Deel 24: Het opstaan van een profclub
Deel 25: Het opstaan van een profclub
Deel 26: Het opstaan van een profclub
Deel 27: Het opstaan van een profclub
Deel 28: Het opstaan van een profclub
Deel 29: Het opstaan van een profclub
Deel 30: Het opstaan van een profclub
Deel 31: Het opstaan van een profclub
Deel 32: Het opstaan van een profclub
Deel 33: Het opstaan van een profclub
Deel 34: Het opstaan van een profclub
Deel 35: Het opstaan van een profclub
Deel 36: Mindere resultaten maar een goed fundament (1)
Deel 37: Mindere resultaten maar een goed fundament (2)
Deel 38: De harde kern: de F-side
Deel 39: Epiloog
Deel 40: De aanhang en hun Ajax
Deel 41: De aanhang en hun Ajax
Deel 42: De aanhang en hun Ajax
Deel 43: De aanhang en hun Ajax
Deel 44: De aanhang en hun Ajax
Deel 45: De aanhang en hun Ajax
Deel 46: De aanhang en hun Ajax
Deel 47: De aanhang en hun Ajax
Deel 48: De aanhang en hun Ajax
Deel 49: De aanhang en hun Ajax
Deel 50: De aanhang en hun Ajax
Deel 51: De aanhang en hun Ajax
Deel 52: De aanhang en hun Ajax
Deel 53: De aanhang en hun Ajax
Deel 54: De aanhang en hun Ajax
Deel 55: De aanhang en hun Ajax
Deel 56: De aanhang en hun Ajax
Deel 57: De aanhang en hun Ajax
Deel 58: De aanhang en hun Ajax
Deel 59: Interview met Wim Schoevaart en de heer Hansen
Deel 60: Interview met Ritsert Bosch
Deel 61: Interview met Wim Croese
Deel 62: Interview met Annemarie de Jong
Deel 63: Interview met Evert Kuijt
Deel 64: Interview met Sjaak Swart
Deel 65: Interview met Rob Sloep
Deel 66: Interview met Charles van Kinsbergen
Deel 67: Interview met Nel Koolwijk
Deel 68: Interview met Wil Lases
Deel 69: Interview met Lejo Letchert
Deel 70: Samenvatting
Reacties zegt
Loes de Rijk – Singels Ik woonde in betondorp vlak bij Ajax stadion als Ajax thuis speelde kon er geen auto meer alle straten vol
Hans Nel Niekus O wat leuk, die oude foto van de Middenweg met lijn 9 (en Ajax). Al die winkels kan ik me nog zo goed herinneren: Blokker, waar mijn zus Toos in de 50-er jaren werkte; Dijkema, waar Hans en ik onze trouwringen in 1974 gekocht hebben; Miermans, waar we onze stofzuiger kochten; Valk tapijten; Oor, ijs en lekkere patat; Banketbakkerij en slagerij van de gebr. Hesp.; Schep, die zulke lekkere koekjes had; Ris schoenen. Aan die kant was ook nog een garage voor auto’s. Aan de overkant op de hoek Het Rechthuis, waar het echtpaar Wulffers een grammofoonplatenzaak had en ik er op zaterdag werkte tijdens mijn studiejaren; Wijnhandel Van Doornik; Bioscoop Cineac; Proeskie speelgoed; De Veenendaalsche textiel. En zo kan ik nog wel doorgaan. De herinnering blijft…….. Nel Niekus-Heuwekemeijer.