18 september 2013
Auteur: Kees Rotgans, Roland de Weert, Gerhard Broers

Voetbal en stadswijken: een verbroken relatie

Titel van een onderzoek aan de Vrije Universiteit door Kees Rotgans, Roland de Weert en Gerhard Broers tijdens het werkcollege sportgeschiedenis door Prof. Dr. Th. Steven.
De periode omvat de jaren ’50 tot ’80.
Het onderzoek bestaat uit 3 delen: de Watergraafsmeer, AJAX en interviews met AJAX-fans.
Met dank aan Gerhard Broers voor het beschikbaar stellen van het resultaat van dit onderzoek.

Ajax vanaf de oprichting tot in De Meer (3)

Het Houten Stadion
Aan de Middenweg ter hoogte van het huidige Christiaan Huygensplein zou een doorstart worden gemaakt. Er was genoeg ruimte voor een voetbalveld. Alleen aan de Ringdijk stonden enkele huizen, voor de rest was de polder nog onbebouwd.

Voor- en nadelen.
Een bijkomend voordeel was dat het publiek de thuiswedstrijden makkelijker kon bereiken. Tram 9 stopte sinds kort aan de Linneausstraat en dan bevond men zich dus op loopafstand van Ajax. Ook stopte de stoomtram naar ’t Gooi in de nabije omgeving.

Een nadeel, hoewel daarover de meningen kunnen verschillen, was dat er geen kleedruimte meer was. De spelers kleedden zich om in een achterzaaltje in café Brokelmann aan de overkant van de weg. De tribunes bestonden uit rijen stoelen op een verhoging, maar waren voorbehouden aan de VIP’s zodat hun schoenen niet vuil werden. Om te voorkomen dat de mensen bij regen zouden uitglijden, werden langs de zijlijnen houten planken neergelegd.

Tribunes.
Op 21 mei 1911 was de felbegeerde promotie naar de eerste klasse een feit. Het bestuur verwachtte dat het toeschouwersaantal zou aannemen en besloot daarop tribunes te bouwen. Het tweede veld zou voortaan dienst doen als hoofdveld en kreeg achter de doelen een staantribune. Langs de kant van het veld kwam een overdekte zittribune.

Introductie van het tenue zoals wij dat nog steeds kennen.
Een andere ingrijpende verandering was de introductie van het tenue zoals wij dat nog steeds kennen: een wit shirt met een rode baan. Reden was dat door promotie in 1911 naar de Eerste Klasse Sparta tegenstander werd en de tenues hetzelfde waren. Bovendien werd de voetbalclub VVV opgeheven en namen enkele spelers hun tenue, met de rode streep, mee naar Ajax. De broek bleef nog een jaartje zwart. Pas rond 1965 werden de kousen wit, officieel pas in 1972.

Het Houten Stadion.
Het Ajax-complex werd al spoedig in de volksmond het Houten Stadion genoemd. Het was the-place-to-be. Voor de hoofdtribune werden allerlei festiviteiten gehouden zoals optochten van fanfares. In 1916 zou de vermogende voorzitter Willem Frederik Egeman, wonende in een villa aan de Middenweg, ervoor zorgen dat aan de andere zijden eveneens tribunes kwamen. Het veld was nu compleet omringd en Ajax zou hier blijven tot 1934.

Eerste sponsor.
Egeman was overigens in 1908 toegetreden tot de club en werd in feite, ondanks zijn onduidelijke inkomsten in de Eerste Wereldoorlog, de eerste sponsor. Hij schonk de club de gouden beker voor haar eigen toernooi, gaf de spelers bij de promotie van 1917 ieder een gouden horloge en kocht de grond van de gemeente zodat Ajax minder afhankelijk werd van de gemeente.

Eerste landskampioenschap.
Het eerste landskampioenschap was in 1918 een feit. Aan dit succes dankt het de Ajax Kampioensmarsch geschreven door een vriend van voorzitter Marius Koolhaas.