18 september 2013
Auteur: Kees Rotgans, Roland de Weert, Gerhard Broers

Voetbal en stadswijken: een verbroken relatie

Titel van een onderzoek aan de Vrije Universiteit door Kees Rotgans, Roland de Weert en Gerhard Broers tijdens het werkcollege sportgeschiedenis door Prof. Dr. Th. Steven.
De periode omvat de jaren ’50 tot ’80.
Het onderzoek bestaat uit 3 delen: de Watergraafsmeer, AJAX en interviews met AJAX-fans.
Met dank aan Gerhard Broers voor het beschikbaar stellen van het resultaat van dit onderzoek.

Het opstaan van een profclub.

De successen na de revolutie van Michels en Van Praag.

De brede hervormingen na het aantreden van eerst Van Praag en kort daarna Michels, leverden de club geen windeieren op. Typerend voor de omslag was dat Ajax dat seizoen met 2-0 won van de eerste club die in Nederland was overgegaan tot het volledige professionalisme, DWS en dankzij twee doelpunten van een ‘kwikzilverende’ Johan Cruijff.

Op een slof en een ouwe voetbalschoen.
Michels was overgestapt op het 4-2-4 systeem en had het ouderwetse 3-2-5 systeem achter zich gelaten. Ajax werd met speels gemak kampioen, wat Johnny Hoes inspireerde om een lied te maken over de club. Het ‘Op een slof en oude voetbalschoen’ voorspelde hoe goed Ajax zou gaan voetballen, de komende tien jaar. Er was een verandering gaande, Ajax had nu vier fullprofs in dienst (Cruijff, Keizer, Prins en Henk Groot) de rest bestond nog uit semi-profs. Maar deze semi-profs konden wel drie of vier uur per dag trainen.

Successen in Europa.
Het seizoen dat volgde werd Ajax weer kampioen en boekte zijn eerste successen in Europa waar het voor het eerst sinds 1960 weer aan meedeed. Ajax won van Besiktas en Liverpool (de befaamde mistwedstrijd in het Olympisch stadion). Mentaal moesten sommige spelers wennen aan de spanning rond zo’n wedstrijd. Zo simuleerde Piet Keizer een enkelblessure voor de wedstrijd tegen Liverpool. ‘Hij zag als een huis op tegen iets nieuws en iets vreemds’, vertelde oud-penningmeester Henk Timman.

Wedstrijden op televisie.
De wedstrijden werden in tegenstelling tot 1960 ook op televisie uitgezonden. Michels bleek ook nog eens geknipt te zijn voor de televisie. Hij heeft een fors hoofd, granieten kaken. Hij reageerde vaak geërgerd op vragen van journalisten en kwam vaak met een origineel antwoord wat boeiende televisie opleverde. De wedstrijden (uit en thuis) tegen Liverpool leveren de Nederlandse televisie de eerste sportuitzendingen op die doen denken aan de voorbeschouwingen van nu. In reportages werd gekeken naar het voetbalgevoel van Liverpool. Daarnaast bekeek verslaggever Herman Kuiphof ook andere kanten van de stad. Kortom, alles over Liverpool (inclusief de Beatles) werd uit de doeken gedaan.

Euforie.
Er brak euforie uit na de Europacup wedstrijden in Amsterdam, maar ook in Nederland. Zo werden er platen uitgebracht met Ajax nummers en de uitwedstrijd in Praag tegen Dukla werd bezocht door vijfduizend mensen. Ajax verloor in Praag wel zijn wedstrijd en werd zo uitgeschakeld in de Europacup. De euforie was nieuw voor Ajax en smaakte naar meer. Michels zette zijn zinnen opnieuw op Europees voetbal, zonder scrupules zou hij aan zijn elftal gaan bouwen.