18 september 2013
Auteur: Kees Rotgans, Roland de Weert, Gerhard Broers

Voetbal en stadswijken: een verbroken relatie

Titel van een onderzoek aan de Vrije Universiteit door Kees Rotgans, Roland de Weert en Gerhard Broers tijdens het werkcollege sportgeschiedenis door Prof. Dr. Th. Steven.
De periode omvat de jaren ’50 tot ’80.
Het onderzoek bestaat uit 3 delen: de Watergraafsmeer, AJAX en interviews met AJAX-fans.
Met dank aan Gerhard Broers voor het beschikbaar stellen van het resultaat van dit onderzoek.

Nr. 03 – Interview met Wim Croese

Wim Croese is geboren in Amsterdam-Oost in het jaar 1956 en bracht zijn jeugd door in de Watergraafsmeer. (Hogeweg) Hij is niet kerkelijk opgevoed. Momenteel is hij werkzaam als leerkracht

AJAX-PSV
Wim bezocht de wedstrijden van AJAX vanaf 1964/1965. De eerste wedstrijd die hij zag was AJAX-PSV. Hij bezocht de wedstrijden met vriendjes uit de buurt want, ‘de buurt was AJAX’. Hij bezocht voornamelijk de thuiswedstrijden en een enkele keer een uitwedstrijd vanwege de kosten.

Over zijn vroegste herinneringen:
‘In het begin had je weinig geld. Aan het einde van de eerste helft gaf je de suppoost 0.25 ct. en dan was ik binnen. Zo heb ik ontelbare wedstrijden gezien. Naar het Olympisch stadion gingen we met grote groepen schoolvrienden als AJAX daar speelde. Eén groepje leidde de ouwe suppoost af en liep links in de richting van het stadion. De rest ging het stadion in. Dit lukte zelfs bij de Europacup wedstrijden. De suppoosten waren ouwe AOW-ers, die verdienden geen fuck, die gaf je een piek’.

Middenweg
AJAX speelde altijd op zondag. ‘’ Het was een ware volksverhuizing, de zondagmiddag. Lijn 9 zat vol met supporters. Massa’s mensen liepen over de Middenweg’.

Contact met spelers
Wim Croese die zelf voetbalde bij de club “Watergraafsmeer’ kreeg van AJAX een uitnodiging om een proefwedstrijd te spelen tegen een Duitse club. Hij voetbalde ook regelmatig tegen de AJAX-jeugd. Uit zijn verhaal blijkt hoe nauw de Watergraafsmeer in de jaren ’60 verbonden was met AJAX:

‘Ik ben opgegroeid met de club. (AJAX) Je kon zo de bestuurskamer binnenlopen. Daar stonden al de prijzen en bekers die AJAX gewonnen had. Sjaak Swart had een sigarenwinkel in de Pontanusstraat. Wim Suurbier had verkering met de zus van een vriendje. Met hem deden we paaltjesvoetbal. Suurbier zou trouwen met Beppie. Op de dag van het huwelijk stond ze daar helemaal in het wit. Hij heeft haar in haar trouwjurk gewoon laten staan en is niet op komen dagen.. Haar vader was laaiend! Ik zie het nog voor me. We waren 10 jaar. Later runde Suurbier een sportzaak op het Iepenplein.’
‘Barry Hulshoff woonde in de Rijnstraat. Ik belde aan en vroeg die jongens om een foto en handtekeningen. Zo krijg je een binding met de club.’

Douchende spelers
Natuurlijk bezocht Wim Croese met zijn vriendjes ook de trainingen. Regelmatig hingen ze rond het stadion in de Meer en volgden de spelers tot in de kleedkamers:

‘De kleedkamers hadden klapramen. Als ze gingen douchen dan gingen we kijken Dat lukte net als je op een hek ging staan. Eén keer trok een speler het raam dicht met mijn vingers ertussen. Op zaterdag gingen we naar het stadion om de opstelling te bekijken. Die hing daar in een kastje een dag van tevoren’.

Voetbal was mannenaangelegenheid
Het voetbal was in de jaren ’60 puur een mannenaangelegenheid. Wim Croese schat dat er voor 95% mannen naar het voetbal gingen kijken. Vanwege de lage opkomst kwam er een familietribune in de Meer. (in 19..) Het stadion was in het begin niet overdekt dus je stond gewoon in de regen. Het voordeel was wel dat je in die tijd (60) op zo’n 1.5 meter van de spelers afstond. Dat was geweldig. ‘Je hoorde ze vloeken en schreeuwen’.

AJAX bij NOS-Sport
De invloed van de TV en de media was in de jaren ’60 nog niet erg groot volgens Croese. Het was niet zo dat door de komst van de TV de belangstelling om naar het stadion te gaan minder werd. Integendeel zelfs: ‘Ik moest AJAX zien op NOS-Sport. Ik zat altijd achter het doel en regelmatig zag ik mezelf op TV’.

Shirt
Wat maakte AJAX eigenlijk tot zo’n speciale club?
‘AJAX was een buurtgebonden club. We gingen iedere dag naar de training en kende de sterren persoonlijk. Het shirt is het mooiste van de wereld. Dat de club zo verbonden was aan de buurt is later verdwenen. Steeds meer mensen uit de provincie gingen AJAX bezoeken. AJAX wilde die mensen binnentrekken. Dat maakte de club ander’..

Stadsrenovaties
Over de invloed van de stadsrenovaties:
‘Veel Amsterdammers vertrokken naar Almere of Purmerend. Het had niet echt veel invloed op de supporters aanhang. Het zorgde alleen maar voor meer verkeer. De autochtone onderklasse werd gewoon vervangen door een allochtone onderklasse’.

Geen allochtonen als supporters
Heeft de komst van allochtonen invloed gehad?
‘Die zag je niet bij AJAX. Ze hadden geen binding met de club. Amateurclubs kregen ze wel binnen en die kregen dan ook vaak problemen zoals het niet betalen van contributie. De ouders doen ook vaak niks voor de club. Dit geld allemaal niet voor AJAX’.

Krantenwijken
De prijsverhoging eind jaren ’60 was niet van belang. ‘Je dacht er niet over na. Ik had twee krantenwijken, “De Telegraaf”en “Het Nieuws van de Dag”.

Breuk tussen volksclub en huidige AJAX
De breuk tussen de volksclub AJAX en het huidige AJAX komt volgen Wim Croese doordat AJAX is ontdekt door het bedrijfsleven die afgekomen zijn op de successen van de club.

Croese:
‘In de jaren ’60 en ’70 was de AJAX aanhang niet groot. In de gouden jaren werd het stadion bezocht door niet meer dan tussen de 7000 en 12000 man. AJAX trok niet veel mensen’. Bij FC-Amsterdam kwamen er toen veel minder. 2000 tot 3000 mensen. Het was een leuk elftal maar erg amateuristisch. Het publiek gaf de bal terug als hij uitging’. AJAX werd professioneel dankzij een unieke lichting van spelers als Cruyff, Swart, Nuninga, Keizer en natuurlijk Michels.Dat zorgde voor de verschuiving van semi-prof naar full-prof voetbal. Niet de elftalcommissie maar de trainer stelde het elftal op’.