Een blik in de oude tijd

1918

Auteur: Cees Spaan (alias Kees van de Meer) (1903-1985) is geboren in Arkadie. Hij was de eerste voorzitter van s.v. De Meer en is ook penningmeester geweest. Daarnaast was hij keeper bij die vereniging, deed aan kegelen, was schrijver van feestgidsen enz. Kortom: een zeer actieve en onmisbare man voor de vereniging. Onderstaand verhaal heeft hij geschreven voor het jubileumblad t.g.v. het 40-jarig bestaan van s.v. De Meer in 1958.

Een beeld van de Watergraafsmeer in 1918

Je kunt het eigenlijk niet goed begrijpen dat over enkele weken het veertigjarig bestaan van je club gevierd wordt.
In je gedachten is het maar zo’n korte tijd geweest. Nog zie je zo duidelijk voor je, vrienden van weleer. Nog zo goed herinner je alles uit de begintijd. De oude toestand b.v. waarin de buurt toen was. Laten wij er eens rondlopen.

De Gooische Stoomtram in de Linnaeusstraat.
De spoorbomen in de Linnaeusstraat, de speeltuin, enkele meters lager dan de straat gelegen, ook in de Linnaeusstraat, daar waar nu de huizen staan vanaf de Tugelaweg. Aan de overzijde de volkstuintjes van ‘Tuinwijck’ en de grote villa van het Leger des Heils op de hoek van de Polderweg. De gasfabriek waar de kolentreinen door de Linnaeusstraat naar toe reden, voorafgegaan door een spoorman met bel en rode vlag.

De oude, smalle ophaalbrug over de Ringvaart
De oude, smalle ophaalbrug over de Ringvaart met het huisje van brugwachter Nieuwpoort. De oude Middenweg, een gezellige smalle weg met aan beide zijden bomen. De Middenweg met op de ene hoek het Rechthuis (niet met muziekhandel, maar met café) en op de andere hoek – drie treden af – de kruidenierswinkel van Wijnberg.

De Middenweg, niet met de Veenendaalse, maar met café Oost-Indië
De Middenweg, niet met de Bio, maar met de feestzaal, niet met de ‘Veenendaalse’ maar met café ‘Oost-Indië’. Aan de overzijde, waar nu de garage is en de huizen ernaast (richting Diemen) het Rozenhofje; een aantal kleine huisjes deels aan de Middenweg, deels haaks daarop, gelegen op polderpeil, d.w.z. een paar meter lager dan de straat. De hoek van de Hogeweg was onbebouwd. Daar was een plantsoentje waarachter het postkantoor. Midden op de rijweg van de Hogeweg stond een houten wachthuisje van de Gooische Stoomtram.

Het huis van de burgemeester
Waar nu onze vriend Cor de Vlieger woont (of ernaast) woonde toen de burgemeester van Watergraafsmeer, de heer de Wit. Nog zie ik hem in mijn gedachten voor zijn huis in zijn tuintje zitten.
Naast hem, waar nu ‘De Spar’ is, was het kantoor en de woning van de directeur van de Gooische Stoomtram, met erachter de remise.

Ja, die oude Gooische. Zwoegend en puffend trokken de vierkante locomotieven de wagens tegen de brug op. Zomers als het een lange sleep was van open wagens, gevuld met gasten (dagjesmensen) uit de ‘badplaats’ Muiderberg dan kon het geboren dat het niet lukte en een reserve loc. Moest helpen duwen. De Linnaeusdwarsstraat was er al, maar niemand noemde ooit deze naam; dit was de ‘Hipsenkrip’. De gehele Linnaeushof was nog weiland.

Het tufstenen kerkje op de Linnaeusparkweg
Ja, die gezellige oude Meer. Met het tufstenen kerkje op de Linnaeusparkweg. Het was alles primitief, maar toch hebben wij er dankbare herinneringen aan.
Nog zien wij Pastoor Zoetmulder zaliger, met zijn kapelaan Ratte z.g., uit de pastorie komen, gekleed in korte broek met zwarte kousen en de half hoge hoed op de eerwaarde hoofden. Het oude kerkje waarin je, na het plechtig aannemen, nog twee jaar zondags om half twee naar de lering moest. Als deze dan om half drie was afgelopen rende de hele troep de Linnaeusparkweg af tot waar nu de Weth. Frankenweg is. Alles wat daarachter nu gebouwd is bestond toen nog niet. Op de hoogte van de Fraunhoferstraat bij de Linnaeusparkweg was het veld van A.F.C. En vanaf de toenmalige Nieuwe Weg kon je dan gratis de wedstrijden zien.

Verder op de Middenweg was het nog landelijk. Waar nu de Emmakerk was een buitencafé met tafels en stoeltjes in de tuin. Maar al heel gauw verdween dit en kwam daar, in huize ‘Perikles’, de heer Egeman, voorzitter van Ajax, te wonen.

Op Middenweg 86 was de boerderij van Witteveen
De Hugo de Vrieslaan bestond niet. Op Middenweg 86 was de boerderij van Witteveen, met erachter diverse voetbalvelden. Er tegenover, waar nu de Fraunhoferstraat is, stond de boerderij waar de opgang was naar het veld van A.F.C.

De villa naast het toenmalige Ajax-veld 
De huizen tussen nummer 86 en de van ’t Hofflaan stonden er al maar aan de overzijde stond alleen, tegenover café Frankendael een villa die vorig jaar werd afgebroken. Deze villa stond juist naast het toenmalige Ajax-veld. D.w.z. het veld lag een stuk van de Middenweg af, maar de toegangshekken waren aan de Middenweg. Dan op de hoek van de Kruislaan, het café met tuin, van de Graaf. Daar bestond de verlichting nog uit moerasgas, een verlichtingsbron die op verschillende boerderijen in de Watergraafsmeer voorkwam. En verder grasland. Een boerderij waar nu de school voor blindegeleidehonden is en daar, waar nu ongeveer het Ajax-veld is, de boerderij ‘Voorland’, mooi gelegen in het land met een prachtige toegangslaan van hoge bomen.

De buitenplaats ‘Oud Rozenburg 
Aan de overzij, waar thans het laatste stuk van de begraafplaats is, nog de oude vervallen buitenplaats ‘Oud Rozenburg’ en verder niets dan grasland met enkele boerderijen.
Ik weet net of alle jongeren deze blik in het verleden waarderen maar ik weet zeker dat vele ouderen met genoegen nog eens in de Meer van 40 jaar geleden zijn geweest, met hun oude vriend,
Kees (van de Meer)

Geplaatst in het Jubileumblad van De Meer t.g.v. het 40-jarig bestaan van s.v. De Meer. In 1958.