Carolina MacGillavrylaan

januari 2019

Door: Jan Dijk (1947) Jongste zoon van Ds J. Dijk, ex-huisarts in A’dam ZO.

Ook dit is de Watergraafsmeer. Achter het spoor, naast het Science Park (het Wetenschapspark mag je ook zeggen vind ik). Wat een laan! De lijnbus gaat er over de volle lengte doorheen. En wat een onmogelijke naam voor een straat! Waarom mogen wij wandelaars niet weten wie zij was?

Hoogbouw, gedeeltelijk aan beide zijden van de laan, oorspronkelijk bedacht en opgezet als een verzameling studentenwoningen. Daarom vaak kleine slaapkamers hoor ik. Maar Anna uit Slowakije, die wij van het Darwinpark bezochten hoog boven, voldoet daar in het geheel niet aan. We houden in Nederland dan ook niet meer zo van getto’s, ook niet van studenten.
Allemaal echt het nieuwste van het nieuwste. Met een eigen, lekker overzichtelijke kleine supermarkt (SPAR; voorheen DE SPAR, het is een afkorting); je verdwaalt er tenminste niet en wordt er prettig geholpen. En met een lunchrestaurant (Maslow).
Aan beide uiteinden van de laan zijn verkeerslichten gekomen. Die hebben een complot gesloten: Hoe kunnen we die voetgangers zo lang mogelijk laten wachten? En er is meestal weinig verkeer. Daar sta je dan.
Het wetenschappelijke gebouw aan de overkant, bij de Kruislaan, is voor insiders direct herkenbaar als iets van architect Francine Houben.

Tot aan het spoor lag vroeger op die plek een apart terrein met nutstuinen (dat zijn volkstuinen waar je niet mag overnachten). Ik meen dat het terrein Linnaeus heette. Toen er sprake van was dat ze weg moesten om plaats te maken voor al die nieuwe plannen van de UvA voor een Science Park (al in de Stadsdeelraad Watergraafsmeer is er eind jaren 70 heftig en zinnig over gediscussieerd) werd er natuurlijk flink tegen geprotesteerd. Eén tekst op een bord is me bijgebleven: GEEN GAS MAAR GRAS. Helaas, het mocht niet baten. Van studentenwoningen was aanvankelijk nog geen sprake, evenmin als van een treinstation; alleen maar wetenschap.

Niet ver van het andere einde is een Nederlands record te beleven. Het hoogste geluidsscherm van ons land staat daar. Tegen de trein. Meer om een record te hebben dan om werkelijk het geluid extra effectief te weren, lijkt me. (Het doet me onweerstaanbaar denken aan Toerkmenistan; die hebben de hoogste vlaggenmast ter wereld; ruim 100 meter hoog!) Dat scherm houdt ook het binnengeluid vast. Anna woont in een bijna gesloten woonblok. Op een warme zomerdag – dat worden er immers steeds meer – staan alle ramen wagenwijd open. De huisgeluiden ketsen af tegen dat geluidsscherm, het wordt een beetje een pandemonium. Maar Anna heeft wel een fabelachtig uitzicht over Flevopark en Joodse begraafplaats, van oorsprong de grootste van West-Europa.
Toen ik een paar jaar aan de Archimedeslaan inwoonde, direct aan de andere kant van het spoor, was daar een lawaaiig rangeerterrein. We keken er direct op uit. In het weekend was het stil. Anders heel veel gebonk. Alles went; toch was het er stil wonen. Zonder enig geluidsscherm of dubbel glas toen nog.

Kristallografe Carolina MacGillavry, Nederlandse van geboorte, was het eerste vrouwelijke lid van de Koninklijke Nederlandse Academie van Wetenschappen. Waar blijft dan de eerste Nederlandse vrouwelijke hoogleraar, Johanna Westerdijk? In Amsterdam nog wel! Haar straatje bij de Tweede van Swindenstraat is beschamend klein. Negen huisnummers slechts. Makkelijke naam. Dat wel. Wat een contrast! Daar moet iets aan gedaan worden! Ze was een wetenschapper van groot formaat.
En ben je eenmaal weer terug veilig aangekomen bij de Kruislaan, dan neem je een consumptie naar keuze bij Polder, het befaamde café-restaurant in Anna’s Hoeve, een vroegere boerenhoeve; enige tijd zaten de biologen er. “Wat heb ik allemaal doorstaan?’, denk je dan.

Jan Dijk

Bouw