1686 – 2020
Door: Jo Haen
De Duivendrechtsebrug (brug nr. 1267) is een beweegbare dubbele tafelbrug over de Weespertrekvaart die het dorp Duivendrecht verbindt met de Watergraafsmeer. De brug verbindt de Rijksstraatweg in Duivendrecht met de Rozenburglaan in Amsterdam.
Vanaf de droogmaking van de Watergraafsmeer in 1629 waren er 3 bruggen: de Oetewalerbrug over de ringvaart bij de Middenweg/Linnaeusstraat, de Hartveldsebrug naar Diemen en de Schulpbrug oftewel de Schollenbrug over de ringvaart bij de Amstel. De verbinding met Duivendrecht werd tot 1686 door een veer onderhouden, waarna er een valbrug gelegd werd.
Nadat de Watergraafsmeer in 1629 was drooggelegd en de Keulse Vaart (Weespertrekvaart) in 1639 werd gerealiseerd ging de hoofdverbinding van Amsterdam naar Utrecht via Duivendrecht lopen, dat was toen de kortste route. De eerste brug was, zoals hierboven reeds vermeld, een valbrug uit 1686 en werd Kuipertjesbrug genoemd, naar een vatenmakerij in de buurt. Deze brug lag ten westen van de huidige brug.
De brug werd van strategisch, militair belang. Zo vonden bij de Duivendrechtsebrug in 1787 gevechten plaats tussen Patriotten en Pruisen. De beroemde patriot Herman Willem Daendels verdedigde de brug in oktober 1787 tegen de Pruisen tijdens hun aanval op Amsterdam. En op 9 oktober 1811 trok Napoleon met zijn gevolg door Duivendrecht op weg van Utrecht naar Amsterdam.
Na de Franse tijd hebben Duivendrechters de Duivendrechtse Laan “de Parijse weg” genoemd. Dat had vermoedelijk te maken met de intocht van Napoleon over deze laan. Ook vormde de laan een onderdeel van de route impériale no. deux: Parijs-Amsterdam. Blijkbaar is de naam na 1923 langzamerhand in vergetelheid geraakt door de naamsverandering naar Rijksstraatweg.
Tot 1871 waren er achtereenvolgens verschillende houten bruggen. In 1871 kwam er een draaibrug van ijzer en hout. In 1925 werd de brug door een aanvaring ontzet en onbruikbaar. Er kwam een tijdelijk bootje voor in de plaats.
In 1927 kwam er een nieuwe beweegbare basculebrug en die lag vijf meter ten oosten van de oude draaibrug in het verlengde van de Rijksstraatweg in Duivendrecht. Tot de opening van de rijksweg A2 in 1954 moest al het verkeer richting Utrecht over deze brug. De Rijksstraatweg was toen vanuit Duivendrecht de doorgaande verbinding tussen Amsterdam en Utrecht.
Tot de komst van de metro in 1977 werd de brug in het spitsuur zeer intensief bereden. Zo reden er per spitsuur ongeveer 200 stads- en streekbussen over de brug, waaronder de zeer zware buslijn 55. Er was in het spitsuur dan ook vrijwel altijd sprake van filevorming en vertraging, ook op de aansluitende slecht bestrate serpentine-achtige Gooisehulpweg en op de Rozenburglaan.
De brug uit 1927 bleef in gebruik tot 1987 en werd toen vervangen door een nieuwe dubbele tafelbrug in verband met de bouw van bruggen voor de A10. De nieuwe brug kwam een stuk oostelijker te liggen dan de oude brug en sloot daarmee niet meer rechtstreeks aan op de Rijksstraatweg maar op de door Duivendrecht verlengde Rozenburglaan.
Bronnen: Wikipedia en Historisch Amstelland
Jantar Bernstein
Aan de andere kant van die brug werd volgens mijn vader vroeger Utrechts dialect gesproken. En mijn Eindhovense schoonmoeder zei over deze brug: “Vuls te klein vur zunne grote stad. Da’s goed vur pèrd en waoge. “
Als je met Duivendrecht in de rug over de bascule brug fietste over het water vd weespertrekvaart, en meteen links afslaat, is dat het huidige (2023) rode fietspad, langs de weespertrekvaart?
Zeer bekende bascule brug waar we in de vijftiger jaren met een door mijn opa gemaakte mini zeil bootje speelden. Iets verder achter de plek waar de fotograaf die eerste foto van het artikel maakte was het water breder. Aan de overkant was een fabriek waar een klasgenootje (Ruijgrok?) woonde en zijn vader een fabriek had. We gingen echter nooit de brug over. Bootje gemaakt van een stuk balk van cá 40 x 15 x 5 cm waar opa een punt aan had gezaagd, mast met zeil erop, aluminium roer en een plak lood in het midden aan de onderkant… Een koord eraan zodat we het konden terugtrekken als het te ver ging… Wij woonden toen in de Jennerstraat en bezochten de lagere school St. Lidwina…. Bedankt voor het verhaal en de fotos…
Ik heb jarenlang als uitzicht op deze brug kunnen genieten, eerst vanuit molenkade 6
Daarna vanuit berkenstraat 3, toen vanaf rijksstraatweg 11. Eeuwig zonde dat dit kunstwerk gesloopt is.
Wij hebben heel lang in Duivendrecht gewoond en ik vond het een zeer interessant verhaal. Bij de twee na laatste foto staat dat het de Weesperstraat zou zijn. Wanneer het de weg van Duivendrecht naar Amsterdam is, moet het dan niet Weesperzijde zijn? Wij gingen daar als kinderen met opa naar “de Apekooi”. Een speeltuin
Wat leuk, ook wij, mijn zusje en ik gingen vaak naar de apekooi. Klimmen op de o gelijke boomstammen. Ik ben deze week met m’n zusje in Duivendrecht geweest. Herinneringen ophalen. Wat is dat leuk!
Ook in kunst vastgelegd
Helga van der Horst
Gemaakt door: Carla de Rooij Carladerooij-art.jouwweb.nl
Prachtig
Wat is er met de klepbrug gebeurd nadat hij weg is gehaald over de Weespertrekvaart ?
Is hij ergens anders gebruikt of voor oud ijzer verkocht en omgesmolten voor een ander object.
Gesloopt en in stukken gehakt en Omgesmolten
Wat een interessante geschiedenis over de Duivendrechtse brug als je het verhaal leest. Heel mooi met die diverse foto’s, waarvan ik me de stalen ophaalbrug goed kan herinneren. Ik zag ook een oude gravure uit 1787, waar Napoleon zijn slag heeft geleverd, dat te zien op die gravure met het ronde kader. Exact dezelfde gravure heb ik thuis ook in een grote rechthoekige lijst. Het is iets ingekleurd. Ik wil ook nog even vermelden dat onze kardinaal Eijk in Duivendrecht is geboren. Nel Niekus-Heuwekemeijer.
Nee Jan, ze kwamen over de Hartveldsebrug en gingen toen via de Weesperzijde naar de Berlagebrug.
Jo Haen
Zijn de Canadezen niet ook over deze brug getrokken?