Een jonge ambtenaar in Watergraafsmeer

1913 – 2021
Door: René van Eunen – Hij werd geboren op 19 mei 1979 in het Anna Paviljoen van het Onze Lieve Vrouwe Gasthuis. Op 30 april 1980 is hij met zijn ouders in de Watergraafsmeer komen wonen en daar woont hij nog steeds. Al sinds zijn 12e jaar heeft hij interesse voor de geschiedenis van de Watergraafsmeer.

Prentbriefkaart
In mijn uitgebreide collectie van prentbriefkaarten van Watergraafsmeer bevindt zich een kaart die Rien Brooshooft in mei 1913 stuurde aan zijn zus Saar die in Sanatorium Rhijngeest te Oegstgeest verbleef. Op die kaart staat een pijltje bij een pand aan de Linnaeuskade en de tekst achterop luidt:

Beste Saar,
Hoe maak je het de laatsten tijd. Krijg ik eens een berichtje van je. Aan ommezijde zie je mijn “werkplaats” het gemeentehuis van Watergraafsmeer, met een pijltje aangeduid. ’t Is een gewoon heerenhuis, zooals je ziet. ’t Is erg klein ingericht. Nu, Saar ontvang vele hartelijke groeten van
je Rien.

Gemeentesecretarie
De prentbriefkaart leert ons dat Rien Brooshooft werkzaam was op het gemeentesecretarie van Watergraafsmeer aan Linnaeuskade 4. Ik werd nieuwsgierig naar Rien en ging op onderzoek uit. Uit het bevolkingsregister van Watergraafsmeer blijkt dat hij als Marinus Johannis Brooshooft op 30 april 1883 in Dirksland op het eiland Goeree-Overflakkee werd geboren. En dat hij eind november 1910 vanuit Vlaardingen naar de Watergraafsmeer kwam alwaar hij ging wonen op Nieuweweg 40-I, thans Wethouder Frankeweg. Als beroep wordt vermeld: 1e Commies ter Secretarie. Hij was dus de hoofdcommies. Commies was een ambtelijke, middelbare rang in Nederland. Lager dan een referendaris, maar hoger dan een klerk. De hoofdcommies stond erboven en de adjunct-commies eronder.

Een gewoon herenhuis
De gemeentesecretarie was, zoals Rien al beschreef, in een gewoon herenhuis gevestigd. Dit zou nooit veranderen; vanaf 1920 was de gemeentesecretarie gevestigd in twee herenhuizen aan Linnaeusparkweg 20-22 alwaar op 31 december 1920 de laatste raadsvergadering van de gemeente Watergraafsmeer werd gehouden. Daarna deden de herenhuizen nog tot de vroege jaren ’40 dienst als hulpsecretarie van de gemeente Amsterdam.

Afwezigheid en overlijden
Riens handtekening ben ik vanaf 1911 vaak tegengekomen onder overlijdensaktes, zo ook onder die van Dirkje Udo, een zuster van mijn overgrootmoeder. Lees het verhaal: Op zoek naar een beetje liefde; het korte leven van Dirkje Udo. Na 7 april 1913 zien we zijn handtekening niet meer onder overlijdensaktes maar nog wel een keer onder een huwelijksakte van 17 juni 1913. Bij de overlijdensaktes is het steeds ambtenaar Van Amstel die ondertekent. Dat leek mij te duiden op afwezigheid door ziekte. Dat vermoeden werd bevestigd door de rouwadvertentie die ik van hem vond. Daaruit werd duidelijk dat hij, na korte tijd onwel te zijn geweest, op 27 juli 1913 in het Burgerziekenhuis te Amsterdam op 30-jarige leeftijd overleed. Niet alleen in Amsterdam werd een overlijdensakte opgemaakt, ook in zijn woonplaats Watergraafsmeer. In de akte te Watergraafsmeer staat dat hij ambtenaar ter Gemeente-secretarie was en deze werd ondertekend door zijn collega Van Amstel. Het is wrang dat hij dan zelf het onderwerp van een overlijdensakte is.