Herinneringen aan de Gooische Stoomtram

1880 – 1939
Door: Henk Teiwes

De Gooische Stoomtram heeft van 1880 tot 1939 door de Watergraafsmeer gereden. Per 31 oktober 1958 verdween het laatste lijngedeelte van de Gooische tram (in het Gooi) definitief en werden de laatste sporen opgebroken.

Ajax
Als Ajax op zondag een thuiswedstrijd had gespeeld was het een drukte van belang in de Meer. De voetballiefhebbers verlieten na de wedstrijd in horden het oude Ajax-stadion (1907-1934) in de Watergraafsmeer (op de plek van het huidige Christiaan Huygensplein). De tjokvolle tram bestond uit de ‘Koffiemolen’ zoals in de volksmond de vierkante stoomloc ook wel werd genoemd, met daarachter enkele rijtuigen. Het vierkante model van de locomotief leek inderdaad op de koffiemolens die de huisvrouwen bij het malen van de koffiebonen tussen hun benen klemden.
Bij de Kruislaan was de halte bij de wisselplaats. De meeste supporters spoedden zich erheen om een plaats te bemachtigen voor de rit naar het Weesperpoortstation. Uiteraard had de directie van de trammaatschappij op zo’n grote menigte gerekend en zette extra trams en/of rijtuigen in.

Een van de doorgaans onderschatte problemen in het tracé van de ‘Gooise’ was de helling van de Oetewalerbrug. Aan de Middenweg, tegenover het hoofdkantoor van de Gooische Stoomtram, met daarachter de remise, was ook een halte. De afstand Hogeweg-Ringdijk was te kort om met de tram snelheid te kunnen maken. Daarbij liep er dikwijls een grote horde mensen op de rails die daar eveneens enkel spoor was. Als het daarbij nog had geregeld of gesneeuwd, dan kwam de tram de helling van de Oetewalerbrug over de ringvaart beslist niet op. Als het mis ging werd er beleefd aan de passagiers verzocht of zij wilden helpen duwen.

Duwen
Ook keek men er niet vreemd van op als een passagier, op verzoek van de machinist, op een holletje naar het nabijgelegen hoofdkantoor van de GS werd gestuurd. Hij kreeg dan de boodschap mee dat er snel een extra loc moest worden ingezet; die moest dan als ‘duwende olifant’ gaan fungeren. Dit euvel ontstond ook wel eens bij de helling van de Hartveldsebrug, zo’n 150 m. voor café van der Vuurst aan de Hartveldseweg. Het waren schitterende tijden!

Er is zelfs muziek geschreven voor de Gooische Stoomtram: De Gooische Stoomtram Galop. Met onderstaande link kun je ervan genieten!

Gooische Stoomtram Galop voor piano