31 december 1939 – 1 januari 1965
Verteld door: Frank van Leeuwen
Mijn ouders kwamen in augustus 1940 in de Fraunhoferstraat op nr. 37 wonen. Het huis werd toen nog geverfd en behangen door de verhuurder, die boven ons woonde.
Normaliter hebben deze beneden woningen 3 slaapkamers, maar bij die van ons was er een muur weggehaald anders kon het lits-jumeaux met toebehoren er niet in, zodat er 2 slaapkamers overbleven. In de grote slaapkamer werd een vaste kast tot een douche omgebouwd, wat voor die tijd niet vanzelfsprekend was. Daarvoor werd de vloer extra gestut, net zoals in de woonkamer. Mijn vader was lid van de aquariumvereniging van Artis en een groot aquarium met nog stopverf en pekelverwarming stond in onze huiskamer te pronken.
Grote tuin
Achter het huis was een voor Amsterdamse begrippen, grote tuin. Als je eenmaal achteraan was met tuinonderhoud, kon je weer vooraan beginnen, zuchtte mijn moeder wel eens, Ze werd er ook niet vrolijker van als wij weer eens met modder aan de voeten door het huis banjerden. Aanvankelijk woonden mijn ouders daar met de broer van mijn moeder F.J.C. v.d. Weide, zijn vrouw W.J.C. Zegers en stiefkind F. Kok. Later toen mijn tweede oudere broer geboren werd, werd het huis te klein en hebben mijn ouders het hele huis betrokken.
In die tijd (inmiddels medio 1955) kwam de melkboer aan de deur. Hij had een loper van elk huis en zette de melkflessen in het halletje achter de voordeur. Aan het eind van de week werd er afgerekend. Ook kwam de groenteman met kar en paard in de straat, alsmede zo af en toe de scharensliep, de voddenboer en de orgelman. (Lopend en nog met de hand). Zo af en toe liep er een trompettist door de straat en werd er geld opgehaald met een centenbakje.
Buren
Van een aantal huizen/buren weet ik nog goed wie er woonden. Bijvoorbeeld:
Dhr. C. Overweg van nr. 41, 1h, hij ging tot hoge leeftijd elke dag naar zijn platenzaak in het centrum van Amsterdam. Hij werd dagelijks opgehaald en teruggebracht door zijn zoon. Zijn dochter, was een groot Ajaxsupportster en fan van handbalvereniging Zeeburg(ia). Elke zaterdagavond gingen wij bij deze familie t.v. kijken. Een tijd lang heb ik later voor hen, op zaterdagochtend boodschappen gedaan. Mijn eerste verdiende zakcentjes. Bij de fam. Hulsman op nr. 39 mochten we op woensdagmiddag o.a. naar de Verrekijker en Dappere Dodo kijken op speciale kinderstoeltjes van hout.
Dhr. van Veen (nr. 33) zat in verzekeringen en werd op vrij jonge leeftijd ernstig ziek. Hun dochter was de mooiste die er in Oost te vinden was – althans dat was onze mening dan.
Buurtwinkels
Aan de overkant hoek Linneausparkweg, was een nieuwe groentenwinkel van Willem Jun gekomen, tot vreugde van veel mensen. De winkel stond meestal vol met mensen voor verse groente en fruit. Er waren enkele winkeltjes in de straat. Stomerij Snel, een boekhandel annex bibliotheek, melkhandel Brouwer, slagerij de Bree en drogisterij P. Voorwinden (hoek Middenweg) en ik meen een bakkerij. Medio 1960 werd er even verderop bij het Christiaan Huijgensplein een grote A.H. zaak geopend met daarnaast een wasserette. Daar gingen wij elke week was brengen, want een eigen wasmachine hadden wij nog niet thuis.
Na het afbranden van een houten schoolgebouw (eind jaren 50), was er in het midden van de straat een ‘schoolplein’ ontstaan, waar we naar hartelust konden spelen.
Alhoewel voor ons ideaal, was het voor de naastgelegen huizen aan beide zijden niet altijd even prettig. Het hinderlijke geluid van voet- of tennisballen tegen de hoge grijze muur of de talloze malen dat de bal in de tuin van belendende percelen verdween, zal ons vast niet altijd in dank zijn afgenomen. Om maar niet te spreken van de ruiten van het kleuterschooltje die, bijna met de regelmaat van de klok, sneuvelden door een uit koers geraakte voetbal.
We speelden meestal met leeftijdgenootjes, maar ook vaak met oudere kinderen in de straat. Elke leeftijdsfase bracht andere spelletjes.Van knikkeren, tollen, hinkelen (de hele straat versierd met hinkelbanen in krijt), touwtje springen, elastiek twist, stoepbal gooien tot tennissen en voetballen met o.a. de eerste Italianen die hier kwamen werken en wonen.
Oude kranten ophalen
Zo af en toe gingen we van deur naar deur voor oude kranten. Met zelfgebouwde houten karren stapelden we het papier op wat bestemd was voor – naar ik meen – blindengeleide honden. Op woensdag middag was het zwemmen in het Sportfondsenbad en in de winter schaatsen op de nieuwe Jaap Eden baan.
Daar tussendoor gingen we naar het clubgebouwtje op het Mariotteplein, waar soms op zaterdagmiddag films werden gedraaid van de Dikke en de Dunne, Rintintin en Roy Rogers. Voor de ‘echte’ film was er op de middenweg, de Bio. Dat was meer voor de zondagmiddag en gratis op luilak.
Er waren al wat auto’s in de straat, maar nog niet veel. Als het ’s winters goed gesneeuwd had en de auto’s langzaam reden, gingen we aan de achterbumper van de auto hangen en gleden dan een stukje mee. Soms waren er teveel die meededen en kwam de auto niet meer vooruit. Berucht waren ook de kerstboomjachten. Wie verzamelde de meeste kerstbomen en het was een strijd met andere buurtkinderen.
Je moest zelfs oppassen dat de ‘veroverde’ bomen niet gestolen werden.
Kortom, vervelen hoefde je je niet in de Fraunhoferstraat.
Deze straat en omgeving was voor mij a.h.w. een ‘dorpje’ in de grote stad. We hebben tot 1965 op dit adres gewoond en zijn na een jaar op het Linneaushof, uit Amsterdam vertrokken.
Sandra Krebs zegt
Een traumatische ervaring in 1953! Vanwege de bestedingsbeperking gaven sommige scholen geen woensdagmiddag vrij, dit in verband met de stookkosten . Ik zat op een andere school en had wel vrij en ging dus gewoon naar muziekles aan het Archimedes plantsoen. Op de terugweg liepen Appie Bult en ik door de Fraunhoferstraat en keken bij de school naar binnen. De meester kwam naar buiten, sleurde ons naar binnen en stopte ons in het kolenhok… Later op de dag kwam mijn moeder mij ophalen!
Marcel Sukel zegt
Mijn eerste verjaardag was in de Fraunhoferstraat in 1967. Totdat mijn ouders er zo’n 15 jaar geleden weggingen was het altijd een deel van mijn thuis, ook al woonde ik er niet meer vanaf 1984, omdat ik op mijzelf ging wonen. We woonden recht tegenover het pleintje. IK herinner mij nog dat er plannen waren om woningen op het pleintje te bouwen. Tijdens de inspraakavond waren veel kinderen uit mijn jeugd -inmiddels volwassen- aanwezig. We protesteerden tegen de woningen, omdat het de speelruimte voor de kinderen weg zou nemen. De Middenweg en Linneausparkweg steek je las kleintje nou eenmaal niet zomaar veilig over. Ik geloof nog steeds dat dat er toe geleid heeft dat het nu nog een speelplek is voor alle kinderen.
Trudy Bansberg van Huisstede zegt
Wij woonden er ook in die tijd, zaten op de school aan de overkant, woonde er rechttegenover. Mijn vader was blind en wij waren met 4 kinderen’ zijn in 1976 verhuisd naar Brabant,
Trudy Bansberg-van Huisstede
Herman Offerman zegt
Wat een pracht stukje verleden! Tevens een pracht herkenning van het artikel wat Frank van Leeuwen schrijft. Ik ben menigmaal bij jullie thuis geweest als vriendje van je broer Leo. We zaten op dezelfde school. De Prof.Zeemanschool. Je ouders herinner ik mij zeker ook nog. Het is in ijdels al weer erg lang gelede, maar ben zeker benieuwd hoe jou broer Leo het maakt. Misschien mail je mij een keer.
Met groet,
Herman Offerman.
Frank van Leeuwen zegt
Fraunhoferstraat 37
De foto van de tuin is gemaakt medio jaren 1956 -60, Fraunhoferstr. 37.
Gelukkig was het winter of voorjaar, anders was er niet de hele tuin op gezien geweest, want ik heb nog enkele foto’s waar de tuin op staat, maar dan in zomer.
Zijn niet interessant , want je ziet alleen bladeren.
Als je heel goed kijkt zie je aan de rechterkant de achterkant van een stenen schuurtje. Mijn vader was daar (weer eens) een kuil aan het graven om de takken in te doen. (Je ziet de takken nog liggen) Erg diep graven kon niet, want je zat snel op het grondwater. Toen mijn ouders er kwamen wonen (1940) was de tuin een zandbak. Ze hebben er eerst nog o.a. hele stoelen uit gegraven.
Frank van Leeuwen
Arthur Koller zegt
Fraunhoferstraat 33 boven
Leuk de Fraunhoferstraat zo weer te zien, toen was geluk nog heel gewoon! Wij mijn ouders broers en zus en ik woonden op no 33 boven mijn vader was bij de Amsterdamse politie bureau Lineausstraat mijn broear Eric hielp vaak wasserij Snel de was bezorgen met een tranportfiets met een grote wasmand voor op, en mijn zuster Janine deed vaak boodschappen voor mevrouw Teljer een IndIndonesche voor 5 cent In 1942 zijn wij in de Fraunhoferstraat komen wonen, als kind weet ik nog in mei 1945 dat ik aan de hand van mijn vader de Canadezen verwelkomde ze kwamen met grote tanks over de Middenweg Ik herriner mij nog verschillende buren naast ons links van Veen rechts verder op Geurts van Eikeren Teljer aan de overkant van de straat Schimmel v.d.Pol van Leuven Wasserij Snel verder is deze site te kort want ik kan nog heel veel meer vertellen over mijn jeugd in de Watergraafsmeer waar ik ook op de Fraunhoferstraat school en later op de hogeweg school gezeten heb.
Arthur Koller
Bert Barf zegt
Arthur was je broer Eric niet bevriend met Jan van der Laan die op de Lineusparkweg woonde
Wij hebben enorm veel beleeft met hem
een groet Bert Barf
Marja zegt
Hoi Arthur jullie woonden vlak tegenover ons, wij woonden op het hoekhuis fam van Leuven en ik was bevriend met Janine wij waren vriendinnen, hoe gaat het met haar?
Groet Marja van Leuven.