Het gevecht van Jacob met de Engel

Bron: Het Parool

De stad staat vol met kunst, van wereldvermaarde kunstenaars tot anonieme beeldhouwers. Wat zijn de verhalen achter deze beelden?

Je weet dat het er is maar je kijkt er niet naar, niet echt. Als je op weg bent naar de Ring bijvoorbeeld, of naar Intratuin om de hoek. Kijken de docenten en leerlingen van het Pieter Nieuwland College aan de Nobelweg er wel naar? Of is prominent baksteenmozaïek in geel-, oranje- en bruintinten op de muur van de in 1960 gebouwde school ook voor hen zichtbaar onzichtbaar?
12 bij 10,5 meter telt Het gevecht van Jacob met de Engel van de veelzijdige kunstenaar ­Berend Hendriks (1918–1997), die schilderde, keramist was, glas-in-loodwerken vervaardigde en mozaïeken. Zijn omgevingskunst is onder meer te zien Amersfoort, Arnhem, Gouda, Hengelo en Leiden. In Amsterdam is onder meer zijn Gevecht van Jacob met de Engel als cultureel erfgoed van de Wederopbouwkunst gekenmerkt.

Wederopbouwkunst, zoals baksteenreliëfs, tegeltableaus, mozaïeken en glas-appliqués, werd ­altijd in samenhang met een gebouw ontworpen. Daardoor kon het ook gebeuren dat werken met de sloop of renovatie van het gebouw werden vernietigd. Bij Hendriks was dat de afgelopen jaren onder meer het geval bij de muurreliëfs die hij maakte voor het Hanzebad in Zwolle en de Walewyc-mavo in Waalwijk.

Hendriks was zoon van een Apeldoornse boomkweker en volgde de tuinbouwschool in Boskoop, maar in plaats van een carrière in die sector koos hij uiteindelijk voor de Rijksakademie van Beeldende Kunsten, waar hij een leerling was van Heinrich Campendonk, de grondlegger van een in ons land nieuwe monumen- tale traditie.
Hendriks exposeerde zijn schilderijen in onder meer het Stedelijk Museum, het Van Ree­kum Museum in Apeldoorn en de Hogeschool voor de Kunsten Arnhem, waar hij van 1965 tot 1983 als docent aan verbonden was. Hij was grondlegger van de Arnhemse School.
Door de complexiteit van zijn constructies op basis van reken- en wiskundige cijferreeksen nam Hendriks een aparte plaats in in het betrekkelijk kleine gezelschap van consequente Nederlandse constructivisten, schreef Bas Roodnat in de NRC naar aanleiding van de expositie in Arnhem in 1990. ‘Cirkels, veelhoeken en vierkanten, banen en lijnen worden door die uit elkaar voortkomende kleurengamma’s gedragen.’

Veel Bijbelse verwijzingen in het werk van Hendriks, het gevecht van Jacob uit Genesis verbeeldde hij in een veelkleurige schilderijenreeks. Hij was ook de glazenier van de Koningskerk in de Watergraafsmeer met de opvallende glas-in-loodtaferelen uit het Bijbelboek Openbaringen. In het stadsdeel gaan stemmen op voor een Berend Hendriksstraat.