Keizer Napoleon in de Watergraafsmeer

31 december 1810 – 31 december

Door: Jo Haen (1939) Geboren in Purmerend. Woont sinds 1963 in de Watergraafsmeer. Samen met Ron de Wit beheert zij deze website. Ze schrijft verhalen, interviewt mensen in de WGM en organiseert verhalenwandelingen

Hij rijdt onder klokgelui en het gebulder van kanonschoten door de Muiderpoort de stad in.

Naar aanleiding van de onthulling van het schilderij De intocht van Napoleon in Amsterdam op 9 oktober 2011 werd zijn intocht van 9 oktober 1811 nagespeeld. Bij de Oetewalerbrug werd hem door wethouder Carolien Gehrels de sleutels van de stad overhandigd.

In 1810 waren de Nederlanden door Napoleon ingelijfd bij zijn keizerrijk. In 1811 bezocht hij Noord Holland en op 9 oktober was Amsterdam aan de beurt. Het was een grote onderscheiding die “de derde hoofdstad van het Rijk” te beurt viel.

In de Watergraafsmeer waren er weken van tevoren plakkaten aangeplakt waarop het Bestuur “zich haast om deze blijde tijding ter kennisse van de Ingezetenen dezer Meer te brengen, o.a. ook teneinde diegenen welke zich op hunne zomer-verblijven mogten bevinden in de gelegenheid te stellen om door hun terugkomst deelgenooten te worden van de algemene vreugde”.

Om 3 uur ’s middags trok de keizer met zijn vrouw, keizerin Marie Louise en zijn gevolg over de Middenweg naar de Oetewalerweg (nu Linnaeusstraat) waar hij door burgemeester Joseph van Brienen van de Groote Lindt en andere autoriteiten werd ontvangen bij de limietpaal (grenspaal) die stond tussen de huidige 3e Oosterparkstraat en de Vrolikstraat. Er was een ereboog opgericht en de hele stad was versierd.

Een grote enthousiaste schare sloeg het schouwspel van nabij gade. Napoleon zat op een wit paard en werd gevolgd door de generale staf, ruiterij en vijf rijtuigen van de keizerin, die zelf in het vierde rijtuig zat, dat bespannen was met acht witte paarden. Daarna reed hij onder klokgelui en het gebulder van kanonschoten door de Muiderpoort de stad in waar hij ruim 2 weken zou verblijven.
Wegens de weke, losse grond trok de overige ruiterij buiten de stad om naar het Noorden.

Het zal de toeschouwers langs de kant ongetwijfeld zijn opgevallen dat het achterste deel van de stoet er arm en verlopen uitzag. De soldaten droegen verwaarloosde kleding en blote voeten staken uit de schoenen. Helemaal achteraan liepen enkele honderden Spaanse krijgsgevangenen.

Er werd echter verplichte inkwartiering van de soldaten ingevoerd en aan hen werd b.v. in de Watergraafsmeer gedistribueerd:

Een ration Brood van 1 ½ pond
Een ration Vleesch van ½ pond
Een ration Jenever van 1/16 Pint
Een ration Azijn van 1/20 Fransche Pint (liter)
Een ration vruchten van 1/8 pond
Een ration Brand (ewijn)
waardoor ze er na 14 dagen weer tip-top uitzagen. Maar voor de inwoners van Amsterdam was dit een zeer zware belasting. Burgers die huizen of kamers verhuurden kregen twee stuivers per dag voor iedere onder-officier of soldaat.

De vreugde tijdens de intocht was groot maar de vreugde was groter toen, ruim 2 jaar later, de Fransen met hun “Doorluchtige Keizer” Nederland moesten verlaten !

Bronnen:

– 350 Jaar Watergraafsmeer van Jaap Kruizinga
– Stomweg gelukkig in Amsterdam Oost van Max Heijdra en Max Popma
– Langs Napoleons routes