Albert Hahn – politiek tekenaar

1877 – 1918
Albert Hahn

De bekende politieke tekenaar Albert Pieter Hahn (1877-1918) woonde in de Watergraafsmeer, eerst aan de Weesperzijde (de Voorkant) in De Wetbuurt, later aan de Langeweg (Archimedesweg) 49. Zijn beide dochters Emma en Anna hebben daar na zijn dood nog jaren gewoond.
Albert Hahn, die leraar aan een ambachtsschool (op de Weteringschans) was, was zestien jaar lang een van Nederlands grootste karikaturisten. Hij werkte mee aan De Notenkraker, de Hollandse Revue en De ware Jacob.

Zijn bekendste tekeningen zijn die van de Spoorwegstaking (1903), Abraham de Geweldige, Adam in ballingschap en Job op de Mesthoop. Zijn laatste tekening verscheen op zijn sterfdag, 3 augustus 1918. Het was een tekening tegen het militarisme. Zijn archief en zijn vele tekeningen berusten thans in het Stadsarchief.
Hij stierf in 1918 aan een tbc-aanval en werd begraven op de Nieuwe Oosterbegraafplaats, vak 26. Veel tekeningen zijn bewaard gebleven. Alleen al in het Nederlands Persmuseum op de Zeeburgerkade in Amsterdam zijn er meer dan 2000 te zien.
Bron: J.H.Kruizinga – 350 Jaar Watergraafsmeer.

P.S. Het Persmuseum is in 2017 gefuseerd met het Instituut voor Beeld en Geluid en verhuisde toen naar het gebouw in Hilversum.(Red.)

Aanvulling uit het boek Albert Hahn van Marien van der Heijden:

Het liefste is Albert Hahn thuis in Amsterdam, bij zijn werk, vrouw en kinderen. Naast Annie en Albert, uit het huwelijk met Dijkman, krijgen Hahn en Emma Robijns samen twee dochters, Emmy en Tine, geboren in 1904 en 1907. In 1907 verhuist het gezin uit de drukke Pijp naar de Weesperzijde in de gemeente Watergraafsmeer, vlakbij de kalkfabrieken, die een ongezonde lucht verspreiden. Spoedig volgt een verhuizing naar een ander adres aan de Weesperzijde, bij de cacaofabriek van Blooker.

Uit alle verhalen spreekt een gelukkig gezinsleven. Emma Robijns is een sterke, hartelijke vrouw, die het drukke huishouden draaiend houdt. Hahn kan niet met geld omgaan, en is absoluut niet geïnteresseerd in kleding, meubels of andere levensbehoeften. Een van de kenmerkende familieverhalen is dat Hahn, die zijn kleren nog draagt als ze tot op de draad versleten zijn, er na lang aandringen door Emma op uit wordt gestuurd om in de stad een nieuwe jas en hoed te gaan kopen. In plaats daarvan komt hij thuis met speelgoed voor de kinderen en is de jas en hoed totaal vergeten.

De enige schaduw die over dit alles hangt is Hahns ziekte, de tuberculose. Eind 1907 komt de eerste zware aanval, die Hahn lange tijd aan huis bindt. Hat is nog niet zo erg dat hij niet meer mag werken, maar het herstel duurt lang en is niet volledig. In maart 1909 keert de ziekte terug. Nu moet Hahn enkele maanden volledige rust houden en stoppen met tekenen. Het gezin verhuist naar een zomerhuisje in Blaricum, voor de zon en de buitenlcht. Hij wordt uiteindelijk opgenomen in het Amsterdamsch Sanatorium voor Borstlijders. In maart of april mag Hahn het sanatorium verlaten, met het hoofd vol plannen en vol werklust.

Van die tijd is Hahn sterk aan huis gebonden. Na een laatste verhuizing is dat een ruime woning aan de Langeweg (nu Archimedesweg 49) in de Watergraafsmeer, aan de spoorlijn naar Muiden. De Watergraafsmeer is dan nog een zelfstandige gemeente, even buiten Amsterdam. Vanuit zijn werkkamer kan Hahn de stad zien liggen. In goede tijden maakt hij wandelingen door de wijde omgeving. Er is een voor- en achtertuintje, frisse lucht en veel zon. Hahn is er volledig in zijn element, en ondanks zijn zwakke gezondheid altijd opgewekt, een hartelijke, goedmoedige kerel; en dood-eenvoudig, op ’t naïeve soms af.