Onthulling monument voor Pieter Nieuwland

7 oktober 2020
Door: Jo Haen
Foto’s: Ron de Wit, John Haen en Jo Haen

Voor een verhaal over zijn leven ga naar Pieter Nieuwland, het wonderkind uit de Watergraafsmeer

Gedenkwaardige dag
Woensdag 7 oktober was voor de Stichting Vrienden van Watergraafsmeer een gedenkwaardige dag. Supertrots zijn we dat na een vertraging van een half jaar (corona) dan eindelijk het monument voor Pieter Nieuwland, het ‘wonderkind uit de Watergraafsmeer’ tijdens een korte plechtigheid is onthuld. Een bizarre bijkomstigheid in deze coronatijd is het feit dat Pieter Nieuwland op 30-jarige leeftijd is overleden aan de pest, evenals een jaar daarvoor zijn vrouw en pasgeboren dochtertje!

Begraven op de begraafplaats Rustoord
Pieter is in 1794 begraven op de begraafplaats Rustoord in Diemen. De reden daarvan was dat die tijd er in de Watergraafsmeer nog geen begraafplaats was. Zijn grafsteen is echter al jaren geleden verwijderd. ‘De beenderen zijn geschud’ zoals het in de boeken staat en er zijn daarna andere mensen bovenop zijn graf begraven. Wij, Stichting Vrienden van Watergraafsmeer, vonden dat zo’n groot wetenschapper dat niet verdiend heeft en dat hij herinnerd moet blijven worden.

Medewerking van gemeente Diemen, Rustoord en steenhouwer Berkenhamer
We besloten te onderzoeken of het mogelijk was een ‘herinneringssteen’ op Rustoord te realiseren. Twee jaar geleden namen wij daarom contact op met de gemeente Diemen en de Belangenvereniging Begraafplaats Rustoord. Beide waren meteen enthousiast en boden hun medewerking en financiële steun aan. Ook kregen we medewerking van steenhouwerij Berkenhamer, waarmee we al bij de restauratie van het graf van de laatste burgemeester van de Watergraafsmeer, Johannes de Wit, goeie ervaringen hadden opgedaan.

Onthulling op 7 oktober 2020
Begin maart van dit jaar zou het monumentje onthuld worden, maar helaas gooide corona roet in het eten. Maar 7 oktober was het dan zover, in kleine kring en uiteraard met 1,5 m. afstand.
Om 13.00 heette René van Eunen, secretaris van onze stichting, de aanwezigen welkom. Hij vertelde waarom het zo belangrijk is, dat het monumentje er moest komen en gaf een levensschets van Pieter, geboren in de Schagerlaan.

Daarna kwamen aan het woord rector a.i. John Gooijers van het Pieter Nieuwland College, Willemien Boland, voorzitter van de Belangenvereniging van Rustoord en wethouder Matthijs Sikkes-van den Berg van de gemeente Diemen. De wethouder wees op het historisch belang van de begraafplaats, terwijl John Gooijers Pieter Nieuwland als voorbeeld zag voor de jeugd. Dat Pieter iemand was, die ondanks zijn ‘eenvoudige afkomst’ en zijn korte leven toch als wetenschapper een heleboel heeft kunnen bereiken: natuurkundige, dichter, filosoof en sterrenkundige. En dat dat in deze tijd ook nog steeds mogelijk is. Willemien Boland wees op de cultuurhistorische waarde van de begraafplaats en dat er mede door Pieter Nieuwland wellicht meer belangstelling komt voor Rustoord.
Ook een aantal leden van de Historische Kring Diemen was aanwezig.

Leerling Pieter van het Pieter Nieuwland College
Om ook de jeugd erbij te betrekken was er een leerling van het Pieter Nieuwland College, heel toepasselijk Pieter geheten, die daarna, samen met wethouder Matthijs, het monumentje onthulde. De tekst ‘Natuur weenende om haar kind’ is dezelfde tekst als die op de oorspronkelijke grafsteen stond.

Dank
Wij willen tot slot nogmaals de gemeente Diemen, Belangenvereniging Rustoord en Steenhouwerij Berkenhamer bedanken voor de geweldige medewerking en financiële steun.

P.S. Voor de goede orde: Het monumentje bevindt zich rechts van de ingang van Rustoord in het tweede ‘laantje’ ongeveer in het midden, vlakbij de plek waar hij in de onderste kist begraven ligt (in het eerste ‘laantje’ ook ongeveer in het midden onder in het graf van Albert v.d. Laan)