Bron: Vogelbescherming.nl
Door: Frank van Groen
In afwachting van duidelijke beelden van reigers die jongen voeren op ons nest is het een goed moment even wat historische feiten over dit reigerpark te noemen. Stadspark Frankendael heeft al heel lang iets met reigers. Dat kunnen we ook zien aan de inrichting van het park.
Het reigernest waarop de webcam staat gericht zit in een boom direct achter huize Frankendael. Van oorsprong was Frankendael een buitenplaats, een sjiek huis buiten de stad zoals dat vroeger door rijke Amsterdamse kooplieden werd gebouwd.
HISTORIE
Na de drooglegging van de Watergraafsmeer in 1629 was Frankendael één van de eerste buitenverblijven die er werden gebouwd. De hofstede stamt uit 1660 en eind zeventiende eeuw werd het buiten verder verfraaid. In de eerste helft van de 18e eeuw was er ook een bos achter de hofstede en waren er iepenlanen die het complex aan drie zijden omringden. In 1802 werd Frankendael uitgebreid door de aankoop van aangrenzende hofsteden, die daarna werden afgebroken. In 1835 opende een nieuwe eigenaar een thee- en pleziertuin in Frankendael. Op zondag kwamen rijke Amsterdammers zich hier destijds graag verpozen. In 1866 werd er een tuinbouwschool gevestigd en in 1882 werd het terrein overgedaan aan de gemeente Amsterdam en werd Frankendael een stadskwekerij. Pas vanaf 2e pinksterdag 1982 werd Frankendael een park en vrij toegankelijk.
HERINRICHTING
Bij de herinrichting van het park in de jaren 1998-2000 werden uitgebreide waterpartijen uitgegraven en werd de tuin achter huize Frankendael verfraaid met ornamenten. Bankjes met leuningen in de vorm van zwanen in oude stijl deden de historie van deze plaats herleven. Ook het feit dat park Frankendael de oudste reigerkolonie van Amsterdam huisvest werd eer aan gedaan. Dat blijkt wel uit het metalen koord rond de vijver achter het landhuis dat door zeven snavels van beelden van reigers op zijn plaats wordt gehouden (zie bijgaande foto).
Webcam in oudste reigerkolonie van de hoofdstad
De kolonie in Frankendael, waar de laatste jaren tussen de 30 en 40 paar blauwe reigers broeden, is de oudste kolonie van Amsterdam. In 1910 broedden de reigers hier voor het eerst. In die tijd werden reigers als schadelijk gezien en de broedpoging van de twee reigerpaartjes mislukte omdat de vogels werden neergeschoten.
POGING TOT UITROEIEN
Omstreeks 1920 werd in Frankendael voor de 2e maal gebroed, door ongeveer 10 paartjes. In 1923 was de kolonie gegroeid tot zeker 30 paar. In datzelfde jaar werd een poging ondernomen de vogels uit te roeien. Dat gebeurde door een lokale boer die beschikte over een vergunning om ‘schadelijk wild’ te bestrijden. Slechts enkele vogels werden gespaard, na een actie van vogelbeschermers.
De kolonie verkaste voor even naar het Koloniaal Instituut, het huidige Tropenmuseum. Toen de reigers ook hier werden verjaagd keerde de kolonie definitief terug naar Frankendael. De reigers hadden het naar de zin in Frankendael en de kolonie groeide tot 75 à 100 paar begin jaren dertig.
Na een paar zachte winters in de jaren dertig van de vorige eeuw nam het aantal broedparen toe tot meer dan 200. In die tijd waren reigers nog niet beschermd in Nederland en in Frankendael waren de toen nog schuwe reigers veilig. Het terrein was in gebruik bij de gemeente Amsterdam als stadskwekerij en maar beperkt toegankelijk voor het publiek. Vanaf 1982 werd Frankendael vrij toegankelijk.
BOMENKAP EN STRENGE WINTERS
Na bomenkap in 1945 nam de kolonie blauwe reigers in omvang af tot 163 nesten in 1946. Daarna daalde het aantal nesten verder omdat regelmatig nesten werden uitgestoten. Dit gebeurde tot 1987 toen de net gevormde deelraad van stadsdeel Watergraafsmeer deze praktijk verbood. Na strenge winters in 1956 en 1969 waren er minder dan 50 broedparen over. Veel reigers die niet waren weggetrokken stierven in deze winters door voedselgebrek.
Vanaf het begin van de jaren zeventig groeide de kolonie weer tot meer dan 100 paar en na strenge winters volgde dan weer een terugval. In de eerste helft van de jaren negentig was weer sprake van een omvangrijke kolonie met 130 tot 180 paar.
Na herinrichting van Park Frankendael kelderde het aantal paren blauwe reigers van 70 in 2006 tot 26 in 2007. Inmiddels is Frankendael al lang niet meer de enige kolonie van de blauwe reiger in Amsterdam. De afname in Frankendael is ruimschoots goed gemaakt door toename in andere kolonies. Tegenwoordig zijn er ruim 25 kolonies in de Amsterdamse regio met meer dan 800 broedparen.
Reigers en Frankendaal;
Als ik zondags naar het voetbalveld fietse met je tas op het stuur dan kwam je langs Frankendaal en het gebeurde weleens dat een klodder uitwerpselen op je hoofd of tas kreeg en dat was poetsen maar het was sterk spul dus je raad het wel. gaat er slecht uit..
Ruurd Kooiman