Ringdijk in Oost wordt opgehoogd

Bron: Het Parool
Door: Marc Kruyswijk

Ringdijk in Oost wordt opgehoogd: ‘Een keukentje dat overstroomt is vervelend, maar zes meter water is een serieus probleem’

De dijk die de Watergraafsmeer droog moet houden, wordt opgehoogd. Het gaat maar om dertig centimeter, maar dat kan een groot verschil maken. ‘Dit is zes meter onder NAP.’

Een stadsdeelbestuurder die een graafmachine bedient: dat kan niet anders dan flauw commentaar opleveren. En dat doet het dus ook, op de dijk die de Ringvaart in Oost in bedwang moet houden. “Zo, half bakkie?” zeggen de beste stuurlui vanaf de wal, als Zeeger Ernsting vrijdagochtend een bescheiden schep aarde ceremonieel anderhalve meter verplaatst. En natuurlijk is de kwalificatie Bob de Bouwer ook niet ver weg.

Voor de goede orde: voor iemand die zijn werk veelal vanachter bureaus en tijdens vergaderingen doet, is er niets aan te merken op het werk van bestuurder Ernsting. Precies op dit plekje langs de Linnaeuskade is na het officiële moment de waterkering toch weer een stukje hoger. De Watergraafsmeer erachter kan opgelucht ademhalen.

Centimeter per jaar
De dijk zakte in de loop van de jaren tot de minimale hoogte die geldt voor dit type op deze specifieke plek. Zoals Willem Bogaard, projectmanager van het waterschap zegt: “Een dijk zakt gemiddeld een centimeter per jaar. Om te voorkomen dat ie te laag wordt, moeten we ophogen. Als we klaar zijn, kan de Watergraafsmeer weer dertig jaar voort.”
Het is de buurt in Amsterdam die lager ligt dan welke andere buurt dan ook. Mocht de dijk het hier op deze plaats begeven, dan klotst het water niet een metertje hoog door de straten, dan praten we over méters. “Dit is zes meter onder NAP. Een keukentje dat overstroomt is vervelend, maar zes meter is een serieus probleem.”

Twee jaar geleden werd een onderzoek gepubliceerd waarin de gevolgen van overstromingen in Amsterdam in kaart werden gebracht. In de (kleine) kans op een dijkdoorbraak zouden voor de Watergraafsmeer de gevolgen nauwelijks te overzien zijn: woningen zouden ‘volledig’ kunnen overstromen.
In zo’n geval zouden helikopters kunnen worden ingezet om mensen van een droge, hooggelegen plek, zoals het dak, te evacueren. Maar, aldus het onderzoek: ‘In dit gebied zien we veel woningen die in geval van een diepe overstroming geen droge verdieping hebben. Juist mindervalide en niet-zelfredzame bevolkingsgroepen wonen vanwege de goede toegankelijkheid vaak op de begane grond, wat de kans op slachtoffers in het geval van een overstroming vergroot.’

Fietsroute
Natuurlijk: de kans op een dergelijke overstroming is heel, héél klein, maar het maakt wel het belang duidelijk van een dijk die up-to-date is. Als de wiedeweerga die dijk ophogen dus, zou je denken. Maar zo eenvoudig is werk in de openbare ruimte nooit. Zeeger Ernsting is er, net de bestuurders voor hem, voor aangenomen om belangen af te wegen. Belangen van bewoners, maar ook van gebruikers en passanten.

De Linnaeuskade is namelijk een belangrijke fietsroute, weet Ernsting. “Veel mensen komen via de Nesciobrug vanaf IJburg. Die mensen moeten van de weg gebruik kunnen blijven maken. Maar er zijn ook veel bomen die beeldbepalend zijn op de dijk. We zijn blij dat we er een heleboel hebben kunnen behouden.”
Groot werk in een stad waar ruimte schaars is: er was veel gepraat en afweging voor nodig. Zo veel zelfs dat Arjan van Rijn, lid van het dagelijks bestuur van waterschap Amstel, Gooi en Vecht, er zich weleens van achter de oren krabde, want het heeft toch een slordige acht jaar geduurd voordat het werk begon. “Met de democratie van tegenwoordig duurt het allemaal heel lang. Ik begrijp het, maar wij hebben daar last van.”
“We doen dit natuurlijk niet omdat we het allemaal zo leuk vinden, dit is gewoon iets dat moet gebeuren, zodat mensen droge voeten houden, ook met het oog op de klimaatverandering.”

Nu gaat het snel
Ook het behoud van de bomen was een punt. Want er moest zand worden afgegraven, tot op het oude dijklichaam, waarna klei er weer moest worden teruggestort. Van Rijn: “Mensen willen bomen houden, terwijl wij zeggen: in de basis horen bomen niet op een dijk. Die wortels zitten natuurlijk in de weg tijdens werkzaamheden. Maar uiteindelijk hebben we het grootste deel kunnen behouden. Maar tijd heeft het allemaal wel gekost.”

Vanaf nu gaat het snel, is de verwachting. De ophoging van twintig tot veertig centimeter moet al volgende week gepiept zijn, waarna er groen wordt geplant. Nieuw asfalt komt een week later. Als de plannen de boel niet bedriegen, krijgt de waterkering straks een fraai en vooral groen uiterlijk. Bestuurder Ernsting: “De speeltuin is een mooie toevoeging, zeker omdat deze buurt niet veel speeltuinen heeft. Het uitzicht over de dijk en het water maakt het bijzonder.”