Traction avant

31 december 1959 – 31 december 1970

Door: Jan Dijk (1947) Jongste zoon van Ds J. Dijk, ex-huisarts in A’dam ZO.

In 1960 kwamen we in de Mr. P.N. Arntzeniusweg te wonen. Schuin boven de apotheek van Riek Hogewind, de beeldbepalende apothekersassistente van apotheek Pool-Copernicus.

Aanleg Kamerlingh Onneslaan
We hadden ons kapitale huis uit 1898 aan de Middenweg boven het postkantoor, waar we de warme zomer van 1959 op balkon en platdak hadden doorgebracht in de schaduw van een grote (paarde) kastanje, moeten verlaten: de Kamerlingh Onneslaan werd aangelegd in het verlengde van de Hogeweg dwars door ons huis heen; dat was aanvankelijk niet zo gepland. Vader, Ds Dijk, was niet meer in leven.

Huis op de Arntzeniusweg
Dankzij vasthoudendheid van moeder kregen we die felbegeerde woning van drie etages aan de Arntzeniusweg, met voor ieder der vier zoons een eigen kamer. Ik kreeg de kleinste want ben de jongste. Het stenen balkon was veel kleiner dan we gewend waren. Nu hadden we benedenburen. Nu moesten we zo stil zijn als muizen.

Ons huis hoorde tot de Amsterdamse School, iets waar ik in die jaren weinig oog voor had; aan de buitenmuur zijn witgeschilderde balken en in de Copernicusstraat zijn op de hoeken stenen koppen te zien van Adriaan Remiëns.

We raakten het heimwee naar ons vorige huis nooit kwijt. Veel weet ik niet van de straat. Er stonden bescheiden goudenregens. Parkeergelegenheid te over. We konden fanatiek badmintonnen.

Traction Avant
Niet ver van de Hogeweg stond aan de overkant, meestal in een garage, een dan al opvallend oude auto. Een zwarte Traction Avant. In de jaren ‘80 reed die de tocht PARIS-MOSCOU. Sindsdien staan die letters op het achterraam. Van een zoon hoorde ik niet lang geleden, hij was in de straat bezig met onderhoud van een glimmend kersrood exemplaar, van zijn moeder zei hij, dat die zwarte nog altijd rijdt. Eeuwig leven.

Dichtbij stond aan onze kant van de straat al die jaren een Opel Kapitän onder een groen zeildek. Iedere winter werd het zo nodig dagelijks ontdaan van sneeuw. Uitsluitend op zondagen ging het er voor een paar uur af. Jarenlang. De auto sleet niet. We zagen het gezin (één dochter) een keer niet ver als bermtoeristen langs een snelweg zitten. Zodra de zon maar even scheen gingen de markiezen neer. Eenvoudig leven kan goed zijn. Ach, wat weten we nou van elkaar af?

Winkels in de Copernicusstraat
Aan de overkant op de hoek was een onooglijk kantoorboekwinkeltje. Op een andere straathoek zat wijnhandel Bosch. Een prettige winkel! Hij was er altijd. In de Copernicusstraat waren 3 (drie) slagerijen. De overkeurige witgejaste drogist aan de Linnaeusparkweg om de hoek van de Copernicusstraat (daar waren toen drie winkels naast elkaar gehuisvest: een groenteman, die drogist en een melkhandel) zei bij het afrekenen steevast: Dat maakt tezamen… Soms zeg ik dat nu ook.

Johannes van der Waalsschool
Schuin tegenover ons was de Johannes van der Waalsschool, een Jenaplanschool. Ik hoorde in mijn kamertje kinderen in het speelkwartier vanuit de binnenplaats van school vaak iets roepen als: HONGEREN HONGEREN HONGEREN… Heb nooit geweten wat ze eigenlijk riepen.

Straatverkopers
Soms belden straatverkopers aan. Dat deed er eentje met de woorden: RÒÒSJ EN WIT! Hij verkocht closetrollen. Nee, vandaag niet nodig. Ook een scharensliep; we hadden een mooi vleesmes met benen handvat. Een tijdje waren we fan van whisky-ijs dat op straat verkocht werd. Ik hoor het de man nog roepen. WHISKY-IJS!! Op het laatst kwam de SRV-man.

Concertpianiste Toos Onderdenwijngaard
Aan de overkant oefende een in die jaren bekend concertpianiste, Toos Onderdenwijngaard. Ik hoor haar nog een pianoconcert van Mendelssohn instuderen. Maar ook andere stukken, van Ravel bijvoorbeeld. Zelf had ik pianoles in die jaren. Maar misschien was dat al voorbij toen zij er kwam wonen. Heb mooie grammofoonplaten van haar met muziek van Franz Liszt. Waar zij nu woont vonden niet lang geleden huisconcerten plaats.

Stenco
Mijn studievrienden kwamen geregeld bij ons erwtensoep eten, die van moeder was beroemd. Een vriend uit de schooljaren, Hans van Leeuwen, woonde om de hoek in een bovenwoning. Net als wij waren ze alleen met broers. Thuis begon hij als student met stencilbedrijf Stenco. Het hele gezin hielp mee. Zijn jongere broer heeft het bedrijf jarenlang op een hoek vlakbij als prima, met opzet kleinschalig gebleven offsetdrukkerij voortgezet; het is nog niet zo lang dicht.

Hun fantastische moeder is heel oud geworden. Vader is een tijdje keeper bij Ajax geweest, naar ik begreep.Toen ik ze leerde kennen woonden ze in op de hoogste etages, er was nog woningnood. Met het jongste broertje had ik wel eens gevoetbald op een schoolplein aan de Copernicusstraat. (Alleen met hem ooit.)

Hans en ik vonden, onafhankelijk van elkaar, bijna tegelijkertijd onze latere Poolse echtgenotes. Wat een toeval! Werden elkaars getuigen.

Het was best goed wonen in de Mr. P.N. Arntzeniusweg, vind ik terugziend na een vrij lang leven. Ben moeder dankbaar voor haar vasthoudendheid.