1930 – 2019
Auteur: Jo Haen – Bron: Wikipedia e.a.
Katholieke Enclave in de Watergraafsmeer
In de Watergraafsmeer werd vroeg in de 20ste eeuw de parochie HH Martelaren van Gorcum opgericht. Het parochiebestuur gaf Kropholler opdracht om een ‘Roomsch hof’ te ontwerpen. In de periode 1924-1935 ontstond het Linnaeushof, een katholieke enclave met Hofkerk, Claraklooster, scholen, winkels en woningen. Het complex is geïnspireerd op het Begijnhof en verbeeldt het ideaal van een harmonische dorpsgemeenschap.De Watergraafsmeer stond aan het begin van zijn ontwikkeling toen het Linnaeushof werd gerealiseerd. De grote stroom nieuwe bewoners moest nog op gang komen. Het bisdom kreeg de grond aangeboden van een exploitatiemaatschappij in de hoop dat de bewoners dan zouden volgen. En dat gebeurde.
Wie was Clara Fey?
Het Claraklooster, gebouwd in 1930 door de architecten E.H.A. & H.M.J.H. Kraaijvanger, was genoemd naar Clara Fey, de stichtster van de congregatie van Zusters van het Arme Kind Jezus. Clara Fey (1815-1894) was geboren in Aken en overleden in Simpelveld. Ze was de dochter van een rijke doekfabrikant. Ze was al heel jong begaan met weeskinderen en kinderen van arme ouders. Clara werd non en richtte in 1844 samen met anderen de gemeenschap van de zusters van het arme kind Jezus op wat in 1848 resulteerde in een nieuwe congregatie.
Sindsdien droegen de nonnen een zwart habijt als teken van boetedoening en daarboven het Dominicaanse witte scapulier. In 1878 moest de orde als gevolg van de Kulturkampf in Pruisen sluiten en ging Clara als balling het land uit om in Simpelveld een nieuw moederhuis op te richten. Ze stierf op 8 mei 1894 in Simpelveld.
Verschillende scholen in Duitsland, Nederland, België en Oostenrijk dragen haar naam, zoals dus ook op het Linnaeushof waar ook het klooster naar haar werd genoemd, waar nonnen van haar orde woonden en werkten. In 1987 verlieten de laatste nonnen het klooster op het Linnaeushof. Het heeft nog enige tijd gediend als weeshuis; tegenwoordig zijn er woningen.
Een nieuwe bestemming voor het klooster
Simone woont tot volle tevredenheid met haar gezin in een van de appartementen. De bewoners doen er alles aan om het klooster in zijn oorspronkelijke staat te behouden. Zij hebben ervoor gezorgd dat het beeldje op de gevel weer herplaatst werd.
Zij en haar gezin gaan ‘verhuizen’ in het gebouw en zullen, na een verbouwing, in de voormalige kapel van het klooster hun intrek nemen. De kapel is daarvoor eerst helemaal ontdaan van overbodige aanbouwtjes, trap, interieur enz. maar voordat de verbouwing echt gaat beginnen werd op zaterdag 1 juni j.l. de buurtbewoners de gelegenheid gegeven de kapel te bekijken waar ikzelf dankbaar gebruik van maakte. Simone leidde me rond en vertelde me uitvoerig en enthousiast wat de toekomstplannen waren, alles uiteraard met behoud van het historische karakter van de kapel. Het gebouw ademt nog steeds de rust uit van het voormalige klooster. Ik verwachtte ieder moment een van de nonnetjes te zien verschijnen in haar zwarte habijt. De nonnen kunnen gerust zijn: alles wordt met de meeste zorg gedaan met behoud van oorspronkelijke elementen, al ziet de kapel er momenteel wel erg kaal uit. Maar de prachtige ramen en deuren blijven bewaard. De lambrisering in de voormalige huiskamer wordt weer authentiek oud eiken.
De elementen die weg zijn uit de kapel, zijn in 1989 door de nonnen die teruggingen naar Simpelveld daarnaartoe meegenomen. Zij wisten namelijk dat het gebouw tijdelijk zou dienen als kindertehuis, maar niet voor hoe lang en wat er daarna mee zou gebeuren. Zij wilden de beelden en het glas in lood zeker stellen.
Clara Klooster – Bericht van rond de jaren 90 van de vorige eeuw
Ik ben zelf van het bouwjaar 1938. Ben van mijn 3e tot en met mijn 16e schoolgaand geweest op de Clara Fey school op het Linnaeushof . Ik heb geen nare herinneringen aan die tijd. Toegegeven, de nonnen kwamen uit het zuiden en waren niet bepaald stads, niet modern. Wij werden berispt in onze kledij. Geen broeken met wijde pijpen, er moest een rok overheen gedragen worden etc. Maar wat ik nergens lees: de nonnen hebben ons geweldig goed onderwijs gegeven, het werd “er in gepompt” zogezegd. Ze deden echter ook veel goeds voor ons, al was het in de tijd na de oorlog moeilijk om iets te organiseren, ik weet nog dat er bij uitvoeringen hele kledij werd genaaid van een soort wit katoenen gaas en geverfd om de meisjes mooi te kunnen laten dansen en optreden. Er is eigenlijk maaar een non die ik absoluut niet kon zetten en dat was het venijnige nonnetje zuster Maria Petronella, een klein ding, een afschuwelijk kattekop, misschien overgebleven op de huwelijks markt! Het was een mooie school, waar de nonnen trots op waren. Al waren we het niet met alles eens, die tijd heeft ons geen kwaad gedaan en ik denk er met plezier aan terug.
idd ..die gaf handwerken en ik heb daar toen
de grootste hekel aan gekregen
Ik ben een paar jaar geleden naar het Cara Feij museum geweest.
Heel leuk om daar ale oude tradities terug te zien.
Als je in de buurt bent, het is aan te bevelen.
Ik ben in 1985 in de kapel van het klooster getrouwd en heb de lagere school op de daarnaast gelegen Lidwinaschool doorgebracht bij o.a. juff. de Wolf.
Voor een domineeszoon uit de Watergraafsmeer is het goed deze
dingen te zien. Vorig jaar stond ik voor het eerst voor het klooster en zag het beeld aan de buitenkant. Nooit te oud om nieuwe dingen te horen.
Ik heb als misdienaar nog wel gediend in het Clara-klooster
Ik zat in de oorlog op de kleuterschool. We waren niet katholiek, maar door omstandigheden wilde mijn moeder me al met 3 jaar op de kleuterschool hebben. Dat kon alleen op deze school. De jongens van de lagere school hadden hun speelplaats aan één kant, de meisjes aan de andere kant en de kleuters mochten – gemengd – daartussenin spelen. De kleuterklas was gewoon gemengd. Ik herinner me juffrouw Dekker, zij hield ons bezig met een witte doktersjas aan, en zuster Rosamund.
Inge Engelbarts
Ja dieptriest ! Ben daardoor wel al 41 jaar zelf juf , om het anders te doen dan hoe zij het deden.
Nicole Vermeulen
Ha, even verderop op het Linnaeushof woonde mijn moeder en toen woonden er kinderen in die niet meer thuis konden wonen, wat hebben wij ze geholpen, nu appartementen ? lekker naast een school.
Rachel Blik
Mijn grootouders hebben op het Linnaeushof gewoond. Als we op zondag op visite gingen bij oma en opa (ruim 50 jaar geleden), zag ik de nonnen en andere kerkgangers naar de kerk lopen. Toen werden de kerken nog goed bezocht.
Mooie foto’s Prachtig klooster Mijn hele jeugd ligt op het Linnaeushof. Bij het zien van de foto van Clara Fey krijg ik een vervelend treurig gevoel. Ze waren heel onpedagogisch (de meeste nonnen daar) Ik heb veel last gehad van de manier waarop ze met mij en andere kinderen omgingen.
Nicole Vermeulen
dat is helemaal waar..zo
onvriendelijk en schijnheilig.
In mijn jeugd op het Linnaeushof 62 jaar geleden ben ik wel eens in het klooster geweest, en herken de foto.s wat leuk om te zien, herinner me ook de zusters die langs ons huis liepen naar de kerk.de achterkant keek op de huizen van de Linnaeusparkweg en daar woonde mijn vriedinnetje en dan keken we uit het raam naar de kloostertuin, en dan verzonnen we allemaal verhalen over hoe het er binnen toe zou gaan.Ik was niet katholiek en de nonnen waren altijd aardig tegen ons.Leuke foto.s.Memories.
Marion en Leo de Boer