2 februari 2020
Door: Jo Haen (1939) Geboren in Purmerend. Woont sinds 1963 in de Watergraafsmeer. Samen met Ron de Wit beheert zij deze website. Ze schrijft verhalen, interviewt mensen in de WGM en organiseert verhalenwandelingen
Waarom heet deze buurt Don Bosco?
Op zondag 2 februari 2020 had ik een verhalenwandeling door de Don Boscobuurt georganiseerd. Waarom heet deze buurt, tussen Middenweg, Ringdijk, Kamerlingh Onneslaan en Wibautstraat, zo? Hoogstwaarschijnlijk vanwege de r.-k. speeltuinvereniging van de Christus Koningkerk in de James Wattstraat, die Don Bosco heette. Er werden door deze vereniging heel veel activiteiten voor de jeugd georganiseerd, zoals b.v. ballet, judo, zwemmen en accordeon spelen. Ook mijn 3 dochters hebben in het Sportfondsenbad zwemmen geleerd via Don Bosco met o.a. juf Ellis.
Don Bosco was een Italiaanse priester (1815-1888), die zich het lot van arme kinderen aantrok en veel heeft gedaan om hun situatie te verbeteren. Hij werd in 1934 heilig verklaard en zijn sterfdag, 31 januari, is tevens zijn feestdag. Met dank aan Els L. voor deze informatie.
In de loop der jaren veel gesloopt
De Don Boscobuurt is heel erg aan het veranderen. Vooral het gebied rond de Vergulden Eenhoorn. Daar had je tot de jaren 60 kleine straatjes zoals 1e en 2e Ringdijkstraat, Schagerlaan en ook aan de Ringdijk stonden veel woningen. In die periode is men begonnen de huizen in die straatjes te slopen, er kwam een soort van bedrijventerrein voor in de plaats. De Casa werd gebouwd, het Louise Wenthuis en nieuwbouw zoals de Rudolf Dieselstraat en omgeving.
Ringdijk 4 en 5
Het voorste gedeelte, in de buurt van het Rechthuis, zoals Ringdijk, Cornelis Drebbelstraat, Zacharias Jansestraat, Willem Beukelszstraat is nog redelijk authentiek gebleven. Dit is het oudst bebouwde stuk van de Watergraafsmeer. En laten we dit zo houden, er is al zoveel onder de slopershamer gevallen. Nu gaan er geruchten dat de oude huisjes, Ringdijk 4 en 5, ook plaats moeten gaan maken voor nieuwbouw. Deze 2 huisjes zijn in 1832 door de eigenaar H. Graan tijdelijk als noodziekenhuis verhuurd i.v.m. een cholera-epidemie. Gelukkig hebben ze nooit als zodanig dienst gedaan. Het zijn, volgens mij, de oudste nog bestaande huisjes in de Watergraafsmeer en hebben, samen met de andere oude bebouwing, nog de ouderwetse sfeer van Watergraafsmeer, tot 1 januari 1921 een zelfstandige gemeente.
Çornelis Drebbelstraat
Tijdens onze verhalenwandeling regende het constant, maar we lieten ons er niet van weerhouden om via de Cornelis Drebbelstraat, waar we even stilhielden bij het voormalige bloemenwinkeltje ’t Hoekje van Uschi en Bert en nummer 31, waar ikzelf van 1966 tot 1997 tot volle tevredenheid heb gewoond.
Zacharias Jansestraat
We liepen langs het voormalige Boddaerthuis in de Zach. Jansestraat waarnaast de Rehobothkerk heeft gestaan en via er tegenover het huis van de joodse familie Salemon en de muur met initialen, naar de Ornsteinstraat, waar de koekoeksklok helaas niet meer tikt. Ook luiden de kerkklokken van de Christus Koningkerk niet meer, al staat hij er nog wel gelukkig.
Pieter Nieuwland, het wonderkind van de Watergraafsmeer
Pieter Nieuwland, wonderkind van de Watergraafsmeer, is geboren in de Schagerlaan, ongeveer op de plek waar nu de school staat met zijn naam. Er komt op Rustoord in Diemen, waar hij (zonder steen) begraven ligt, een monumentje ter nagedachtenis. Stichting Vrienden van Watergraafsmeer is er druk mee bezig.
Nieuwe flats met compacte woonruimte
Op de plek van de huisjes in de Rudolf Dieselstraat worden momenteel een paar flatgebouwen neergezet met compacte woonruimte, vanaf 33 m2. Een soort groepswoningen, met een aantal centrale voorzieningen. In de sociale huursector.
Alleen De Vergulden Eenhoorn staat er nog
Dit stuk tussen Nobelweg en Wibautstraat is bijna onherkenbaar geworden. Guus Hommes die zijn jeugd in de 1e Ringdijkstraat, vroeger Schoollaan geheten, heeft beschreven zou zijn ogen uitkijken als hij nog eens terug zou keren. Alleen de Vergulden Eenhoorn staat er gelukkig nog, zij het als restaurant en B&B. Al hebben ze wel een lelijke muur in de boerderij geplaatst, maar ja, helemaal origineel kon het niet blijven. Helaas.
Pierre Lallemand
We liepen door het Pierre Lallemandstraatje, wie heeft daar ooit van gehoord? Een soort doorgang door het voormalige Casagebouw. De nieuwe Casa staat tegen de Ringdijk aan, hoek Wibautstraat. We staken de Nobelweg over, waar op 31 december 1920 de Watergraafsmeer is ‘begraven’. ‘We’ werden toen Amsterdammers.
Quatfass, de vroegere ijzerwinkel
Het regende nog steeds toen we aan de koffie gingen op Ringdijk 3, bij restaurant Mojo, de voormalige ijzerwinkel van Quatfass, jarenlang een begrip voor klussend Watergraafsmeer!
Reacties
Hieronder wat reacties van ‘meelopers’. Wil je ook eens mee met zo’n wandeling laat het me weten, dan plaats ik je in mijn adressenbestand en krijg je bericht als er weer een wandeling is. Het adres is vriendenvanwatergraafsmeer@gmail.com
Harry: Ja was gezellig. Ach het weer viel tegen, maar het deerde niet echt. Was gewoon weer leuk om alles bewust te zien.
René, Bert en Nelleke: Mijn ouders en ik waren het meest onder de indruk van het verhaal van het echtpaar Salemon. Wij wisten niet dat zij in die straat gewoond hadden en kenden ook hun verhaal niet. Dat mevrouw Salomon haar Jodenster verborg onder haar jas om vervolgens aan een Duitser te vragen waar de uitgang van het station was en zo kon ontkomen aan deportatie heeft ons diep geraakt. Zacharias Jansestraat 56
Els: De Don Boscowandeling was reuze interessant, ondanks de regen. Een deel van Amsterdam dat ik niet kende, maar ik woon zelf sinds de jaren zestig in de Don Boscolaan in Amstelveen en vond het heel leuk om van Jo Haen nog allerlei nieuwtjes en wetenswaardigheden over deze buurt in Amsterdam te horen en over Don Bosco zelf!
Hennie: Als ik op de plek sta waar wij afgelopen zondag verzamelden, deed het mij denken dat ik in 1964, 13 jaar oud was, en dat ik iedere keer als ik langs de platenwinkel die er toen in het Rechthuis zat liep en verlekkerd in de etalage de Beatlesplaten Help en A hard day’s night zag liggen. Ik had geen geld om ze aan te schaffen. De films werden ook vertoond in de Bioscoop de Bio. Daar was ik wel geweest.
Ik woonde toen in door omstandigheden in de Waverstraat bij mijn oma. maar ging op school op de Sumatraschool. Mijn moeder woonde in de Sumatrastraat. en ik liep iedere dag dat stuk heen en weer.Omdat ik iedere keer een andere route liep heb ik in de 50 en 60er jaren wel het een en ander zien veranderen. Door de verhalenwandeling realiseer je je dat.
Toos Voor mij e.a denk ik was de wandeling zo nostalgisch als wat…terug naar de roots.
Het meest interessant vond ik de ontwikkeling van de Ringdijk en omgeving. Mijn Oma woonde op 76hs en iedere Zondag togen alle families naar dat kleine dijkhuis…bij de ingang van de boerderij De Vergulden Eenhoorn zag ik eens een bord (zwart) met krijt geschreven…MOND en KLAUWZEER niet betreden…..
Als kind wist ik toen niet wat dat betekende…..dat is mij altijd bijgebleven.
Verder heb ik genoten van onze wandeling en de koffie bij Mojo (vroeger Quatfass). Tot de volgende wandeling.
Marco In 2009 was ik voor het laatst in dit stadsdeel. Nu kreeg ik de gelegenheid om iets over de geschiedenis van de Don Boscobuurt te weten te komen. Ik heb me het meest verbaasd over de plotselinge overgang van een oude wijk tot een uit de grond gestampte jaren zestig buurt van de vorige eeuw. Bij heel veel straatnamen kon je iets boeiends vertellen. Bij sommige plekken duurde dat wat lang. Ik kreeg het koud en ging dan mijn benen strekken. Dank dat je deze buurt voor mij tot leven hebt weten te wekken. De Transvaalbuurt naast Watergraafsmeer lijkt me ook interessant voor een volgende wandeling.
Geef een reactie