Willem Furtjes: kapper en geliefd vader

1891 – 2017

Auteur: René van Eunen – Verteller: Fiep Furtjes, werd in 1930 in de Watergraafsmeer geboren. Ze woonde daar t/m 1940. Thans woont zij in Buitenveldert.

Winkelpand
Linnaeusparkweg 158. Meerbewoners zullen zich misschien nog wel herinneren dat daar
hondenkapsalon ‘Beau’ gevestigd was en eerder groenteman Jun. De allereerste zelfstandige echter
die dit winkelpand huurde was kapper Willem Furtjes. Wie was hij?

Vroege jaren
Wilhelmus Abraham Furtjes werd geboren op 21 juli 1891 in de Derde Walstraat te Nijmegen als
zoon van een timmerman. Zelf oefende hij al jong het beroep van kapper uit. In september 1912
verruilde hij Nijmegen voor Amsterdam en kwam in dienst van een kapper in de Van Woustraat. Hij
maakte nog een kleine omzwerving, want in mei 1917 kwam hij vanuit Sloten (NH) weer terug naar
Amsterdam. Hij woonde toen amper een half jaar ten huize van dhr. J. W. Holm, Rokin 12 (vóór 1899
Rokin 6.) Jan Weijert Holm was kapper en sinds 1895 was de coiffeurszaak op een hoog aldaar zijn
eigendom. Het is heel goed mogelijk dat Willem daar een dienstbetrekking had. Hoe dan ook, hij
bleef tot 1922 in het centrum van Amsterdam wonen en verhuisde toen naar de Nieuweweg
(Wethouder Frankeweg) in de Watergraafsmeer waar hij inwoonde bij de zwager en zuster van zijn
toekomstige bruid. In 1923 trouwde hij met Alida Holm, de dochter van J. W. Holm. Begin 1926
verhuisden zij naar de Pijp waar op 9 december 1926 dochter Lida Ananda werd geboren. Ze bleven
daar tot 1930 wonen.

Geluk op de Linnaeusparkweg
Op 5 mei 1930 betrokken zij het winkelpand met woning op Linnaeusparkweg 158. Het winkelpand
werd natuurlijk een kapsalon; eindelijk kon Willem voor zichzelf beginnen. De woningen en winkels in
deze straat en omgeving waren pas opgeleverd. Kort daarna werd op 23 mei 1930 hun dochter
Sophia Maria (Fiep) geboren. De woning schuin boven, nr. 160, was volgens een oude woningkaart
ook in gebruik bij nr. 158 en werd van mei 1931 tot juni 1934 bewoond door Willems schoonzus en
zwager van de Nieuweweg. Zij hadden vier dochters en Lida en Fiep hadden met plezier hun nichtjes
zo dichtbij.

Verstoord geluk
Het geluk van het gezin Furtjes werd echter wreed verstoord doordat vader Willem op 15 maart 1937
op 45-jarige leeftijd overleed. Het was een plotselinge en onnodige dood. Hij was behoorlijk ziek
geworden tijdens een griepepidemie en had van dokter Van Lith van de Middenweg de verkeerde
medicijnen voorgeschreven gekregen. Hij werd zodoende nog zieker en werd naar het Onze Lieve
Vrouwe Gasthuis gebracht alwaar hij zijn laatste adem uitblies. De directeur van het OLVG was woest
en vroeg aan de weduwe Furtjes van welke prutser haar man die medicijnen had gehad.

Voortzetting en faillissement
Alida Furtjes-Holm zette de kapperszaak nog voort, maar in oktober 1939 wordt zij failliet verklaard.
In december 1939 vestigt kapper Dirk Witvoet zich in het winkelpand, maar toch blijven Alida en haar
dochters nog tot augustus 1940 in het woonhuis wonen. Dan verhuizen ze naar de Zocherstraat. Het
kan zijn dat Alida als kapster in dienst bleef bij Witvoet want op 9 augustus 1940 zette hij een
advertentie in de krant waarin hij vroeg naar een aankomende kapster.

Fiep’s herinneringen
Als ik op maandagavond 28 augustus 2017 naar een telefoonnummer bel waarvan ik denk dat het
van de dochters van Willem en Alida is krijg ik een verraste Fiep Furtjes aan de telefoon. Haar
herinneringen mogen na 80 jaar volgens eigen zeggen minimaal zijn, toch mogen ze niet verloren
gaan. Daarom hieronder nog een greep uit haar persoonlijke woorden.

“De Watergraafsmeer was een heerlijke buurt om te wonen en je kon er fijn buiten spelen. Bij
banketbakkerij Haen haalden wij heerlijk ijs. Mijn vader had een prachtige kapperszaak. Aan de kant
van de Linnaeusparkweg werden de heren geknipt en aan de kant van de Fraunhoferstraat werden
de dames gekapt. Mijn grootvader Holm was trouwens ook kapper, op het Rokin. De dood van vader
heeft ons leven helemaal op z’n kop gezet. Wij waren nog maar meisjes van nauwelijks 11 en 7 jaar.
Vader was een kerngezonde man, maar was tijdens een griepgolf heel ziek geworden en is door het
gebruik van verkeerde medicijnen, die hij voorgeschreven had gekregen van dokter van Lith van de
Middenweg, overleden. Hij werd nog zieker dan hij al was en werd opgenomen in het OLVG. Na zijn
dood was de directeur van dat ziekenhuis zo kwaad dat hij aan mijn moeder vroeg welke prutser die
medicijnen had voorgeschreven. Op zeker moment verlieten wij ons huis om in de Zocherstraat te
gaan wonen. Ineens zaten we in een heel andere buurt en in een vreselijk kleine woning. Ik vond het
daar afschuwelijk. We hadden zo graag in de Watergraafsmeer willen blijven. Helaas mocht dat niet
zo zijn. Veel dingen zijn scheef gelopen na vaders overlijden. Maar met z’n drieën hebben we ervoor
gevochten en we hebben het gered. Mijn zuster Lida is in januari op 90-jarige leeftijd overleden. Ik
ben zelf 87. Ik ga nu 80 jaar terug in de tijd, toen ons leven zo veranderde. Het blijft een litteken want
het was intens treurig dat wij vader toen al moesten verliezen.”

Met grote dank aan Fiep Furtjes.
Bronnen:
Stadsarchief Amsterdam
Het Archief Nijmegen
Delpher.nl